راه حل های هندی برای مقابله با آلودگی هوا

«هند» یکی از آلوده‌ترین کشورهای جهان است و به گفته‌ موسسه سوییسی «آی‌کیو ایر»IQAir) ۱۵) شهر از ۲۰ شهر آلوده‌ جهان در کشور هندوستان قرار دارد. تنها در سال ۲۰۱۷، یک میلیون هندی به خاطر آلودگی هوا جان خود را از دست دادند. دهلی‌نو، پایتخت هند، آلوده‌ترین شهر این کشور است که بالغ بر ۲۰ میلیون جمعیت دارد. دود، گرد و غبار و ذرات کشنده، از ماه اکتبر تا فوریه، یعنی پاییز و زمستان این شهر را در محاصره‌ خود دارند.

مقام‌های هند برای مقابله با آلودگی شدیدی که گریبانگیر هوای پایتخت شده، رفت‌وآمد خودروهای شخصی را به‌طور یک‌ روز در میان ممنوع اعلام کرده‌اند؛ مدارس تعطیل و در پایتخت وضعیت اضطراری اعلام شده است. در میان تدابیر دولتی بی‌نتیجه، شرکت‌ها هم از «هوا»ی آلوده، ماهی خود را می‌گیرند. هر سال، محصولات متعددی از جمله ماسک، دستگاه‌های تصفیه هوا و حتی کیسه‌های اکسیژن در هندوستان به فروش می‌رود که میلیون‌ها دلار برای تولیدکنندگان سودآوری دارد.

شرکت‌های آرایشی و بهداشتی نیز محصولاتی را به فروش می‌رسانند که طبق ادعای تبلیغاتی‌شان، از پوست انسان در مقابل انواع آلودگی مانند ذرات ریز خاک، آلودگی شیمیایی و… محافظت می‌کند. اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود؛ کسب‌وکارهای جدیدی هم در هند به راه افتاده‌اند تا به بهانه‌ رساندن اکسیژن به ریه‌های مردم دودزده، جیب‌شان را خالی ‌کنند.

در این گزارش با چند کسب‌وکار و تدابیر عجیب و غریب هندی‌ها آشنا می‌شویم.

کافه‌های اکسیژنی: ساکنان دهلی‌نو که در حسرت استنشاق اکسیژن هستند، می‌توانند به «اُکسی پیور» بروند. این کافه در ازای دریافت ۷ دلار (۹۰ هزار تومان) به مشتریان خود اجازه می‌دهد ۱۵ دقیقه اکسیژن خالص ۹۹ درصدی تنفس کنند که با رایحه‌های متعددی ارائه می‌شود: دارچین، نعناع، پوتار، اسطوخودوس، پرتقال و اُکالیپتوس. البته این کافه برای مردمی که به تخمین «گلدمن ‌ساکس»، روزانه ۵/۱ دلار درآمد دارند، بیش از اندازه لاکچری محسوب می‌شود.

قوطی هوا: شرکت کانادایی ویتالیتی‌ایر، قوطی هوا را به مردم هند عرضه کرده که حاوی ۱۰ لیتر هوای سالم است. قیمت این بطری‌ها حداقل ۷/۷ دلار است (۱۰۰ هزار تومان) است. اگر در نظر بگیریم که هر فرد بالغ در هر دقیقه ۸ لیتر هوا تنفس می‌کند، یک دقیقه تنفس هوای سالم، حداقل ۸۰ هزار تومان آب می‌خورد!

گجت‌های تصفیه هوا: افرادی که مجبورند در روزهای آلوده در دهلی‌نو تردد کنند، می‌توانند گجت‌هایی را مثل گردنبند به گردن بیندازند که هوا را برای‌شان به طور اختصاصی تصفیه می‌کند. این گجت ۵۰ گرمی، یون منفی تولید می‌کند و موجب می‌شود هوای آلوده سمت شما نیاید. قیمت این گجت‌ها ۱۴۰ دلار است (حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) و به نسبت ۲ روش بالا مقرون به صرفه‌تر محسوب می‌شود. فقط معلوم نیست حقیقتا چقدر موثر است!

قلم و خودکار با جوهر هوای آلوده: یک شرکت هندی جوهر و رنگ‌هایی تولید کرده که کاملا از آلودگی هوا تشکیل شده‌اند. فرآیند تولید جوهر از اینجا آغاز می‌شود که ابتدا باید با استفاده از یک دستگاه استوانه‌ای، دوده کربن را از اگزوز خودرو یا محیط آلوده استخراج کرد. سپس این دوده تحت فرآیند تصفیه برای حذف فلزات سنگین و مواد سرطان‌زا قرار می‌گیرد. در نهایت، دوده کربن تصفیه‌شده با مواد دیگر برای تبدیل به یک رنگ یا جوهر ترکیب می‌شود. بیش از ۵۰ دستگاه در ادارات دولتی و شرکت‌های مهم هند نصب شده است. گفته می‌شود این دستگاه‌ها قادرند ۹۰ درصد از مواد مضر در هوا را جذب کنند. برای شرکت که چندان بد نمی‌شود، از هوای آلوده خودکار می‌سازد!

اسلحه ضددود: دولت هند اخیرا اسلحه‌هایی شبیه توپ را به کار گرفته که سوار بر کامیون‌ و متصل به تانکرهای آب هستند. این اسلحه، آب را با فشار و سرعت به هوا پرتاب می‌کند و مثلا قرار است هوا را بشوید؛ مثل یک سشوار غول‌پیکر که هوا را به اطراف می‌راند. این آبپاش غول‌پیکر، در هر دقیقه ۱۰۰ لیتر آب را تا ارتفاع ۵۰ متری به هوا می‌فرستد و گفته می‌شود ۹۵ درصد از ذرات معلق را پاکسازی می‌کند. منتقدان می‌گویند این اقدام، راهکاری موقت و کوچک برای مقابله با بحرانی است که سال‌هاست گریبانگیر دهلی شده است.

باران مصنوعی: باروری ابرها برای تولید باران یکی از شیوه‌های دیگری است که برای حل معضل آلودگی هوا به کار گرفته می‌شود. این طرح در هند بی‌نتیجه ماند چون تکنولوژی کافی برای باروری ابرها یا هواپیماهای مناسب برای انجام آن وجود ندارد. کسی چه می‌داند؛ شاید در آینده‌ نه چندان دور، کسب‌وکاری راه بیفتد که به هر خانوار هندی وعده بدهد در ازای دریافت چند صد دلار، یک ابر کوچک برای خانه‌شان تولید کند!

تصفیه هوای شهری: ده‌ها دستگاه تصفیه هوای غول‌پیکر در مراکز پرتردد شهر دهلی‌نو نصب شده تا آلودگی این مناطق را کاهش دهد. پارلمان هند درصدد است مثل چین، برج‌های تصفیه هوا احداث کند. این ساختمان در واقع یک سیستم تصفیه‌ بزرگ خورشیدی است که هوای کثیف را از طریق گلخانه‌هایی که در مرکزش قرار دارد، به سمت خود کشیده و پس از پالایش، آن را به محیط‌زیست بازمی‌گرداند. به گفته دانشمندان، این دستگاه‌ها مثل چسب‌زخم عمل می‌کنند، چون قادر نیستند ذرات معلق را که از طریق تنفس وارد ریه انسان می‌شوند جذب کنند.

***

شاخص آلودگی هوای تهران طی هفته‌های گذشته به حدی بالا رفت که موجب شد پایتخت، رتبه دومین شهر جهان به لحاظ آلودگی را به خود اختصاص دهد. دولت که خواب است، اگر دیر بجنبیم دیر یا زود ما هم مثل مردم دهلی‌نو باید همه‌ درآمدمان را برای تنفس چند ثانیه اکسیژن هزینه کنیم و چشم به راه بطری‌های هوای سالم کانادایی باشیم، البته اگر تحریم اجازه بدهد.

وطن امروز