پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
برزن نیوز: سال ۷۹ بود که شهرداری تهران تصمیم گرفت تا در اراضی بزرگی که متعلق به خانواده فرمانفرمایان و فیروزگر بود و تا آن زمان نیز جزئی از منطقه ۵ تهران محسوب می شد، به دلیل مشکلاتی که در اداره این محدوده شهری وجود داشت به یک منطقه مجزا تبدیل کند تا اراضی این منطقه جدیدالتاسیس با لگوهای نوین شهرسازی با هدف خدمات رسانی به شهر تهران و جبران کمبودهای رفاهی دیگر مناطق مدیریت شود. اما به رغم این نگاه مدیریتی بعد از گذشت ۱۷ سال نه تنها این منطقه به منطقه نمونه جامعه ایمن تبدیل شد بلکه توانست در طول نزدیک به دو دهه اخیر رتبه نخستین منطقه شهری پایتخت از نظر بلند مرتبه سازی را از آن خود کند. برج هایی که میانگین ارتفاع آنها بین ۱۰ تا ۴۲ طبقه است در طول دو دهه اخیر سر از خاک این محدوده بیرون آوردند بدون اینکه زیر ساختهای شهری اعم از سرانه های خدماتی، حمل و نقل، آموزشی، درمانی و فرهنگی به اندازه ساخت و سازهایی که در آن انجام شده بود؛ گسترش پیدا کند.
مرور وضعیت منطقه ۲۲ از زمانی که شهرداری تهران تصمیم گرفت تا این محدوده را به عنوان بیست و دومین منطقه شهری در نقشه تهران بگنجاند، نشان می‌دهد آن منطقه‌ای که در رویاهای شهرسازی و مدیریتی شهرداری تهران جایگاه ویژه و منحصر به فردی از نظر جمعیت کمتر و ایجاد فضاهای رفاهی بیشتر داشت؛ فرسنگها فاصله دارد.
زمانی که منطقه ۲۲ تهران به عنوان یک منطقه مستقل شهری روی نقشه پایتخت حیات اجتماعی خود را شروع کرد، تنها ۸ محله با جمعیت کم داشت؛ اما در طول کمتر از دو دهه ۱۸ شهرک با برجهای سر به فلک کشیده مانند دملهای چرکین سر از خاک آن بیرون آوردند و سیل جمعیتی زیادی را روانه غربی ترین منطقه پایتخت کرد.
این منطقه ۱۷ ساله در سالهای نوجوانی خود اکنون به منطقه‌ای با انبوه مشکلات حل نشده تبدیل شده که ساکنان قدیمی و جدید خود را به ستوه آورده است.
**خطوط مترو به منطقه ۲۲ نرسیده
شاید بسیاری از ساکنان غرب پایتخت تمایل به استفاده از حمل و نقل عمومی داشته باشند اما هنوز خطوط مترو به مناطقی مانند منطقه ۲۲ نرسیده است.
افزایش محدودیت‌های ترافیکی، گران شدن قیمت سوخت، جدی تر شدن مدیریت شهری در ساماندهی پارکهای حاشیه، نشان می‌دهد مدیران شهری به درستی در حال گران کردن استفاده از خودروی شخصی برای ترددهای روزانه هستند اما این تصمیمات در حالی عملیاتی می‌شود که هنوز برخی مناطق پایتخت به دلیل کمبود شدید در حوزه اتوبوسرانی، مترو و حتی تاکسی امکان انتخاب میان خودروی شخصی و حمل و نقل عمومی را ندارند. منطقه ۲۲ یکی از آن مناطق است.
سعید سالاری یکی از ساکنان این منطقه می‌گوید: اهالی منطقه ۲۲ و شهروندان محدوده غرب دریاچه خلیج فارس با مشکلات بسیاری در استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی رو به رو هستند که بخشی از آن مربوط به فرسودگی و بخش دیگر مربوط به محدودیت در انتخاب گزینه‌های دیگر ناوگان شهری است.
به گفته او با توجه به احداث پایانه اتوبوسرانی دریاچه شهدای خلیج فارس در سال ۹۲ و ایجاد سه خط به مقاصد متروی صادقیه، متروی چیتگر و متروی ورداورد که دسترسی‌های محلی است، تا کنون هیچ اقدامی به منظور توسعه و گسترش حمل و نقل عمومی علی رغم جمعیت رو به رشد ساکنان و گردشگران منطقه ۲۲ که به عنوان قطب گردشگری پایتخت محسوب می‌شود، صورت نداده و دارای اتوبوس‌های فرسوده و از رده خارج شده است.
این ساکن منطقه ۲۲ می‌گوید: معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران نه تنها بی توجه به امر نوسازی و به روز رسانی و توسعه خطوط اتوبوسرانی در منطقه مذکور است، بلکه نسبت به گسترش خطوط مترو و پایانه تاکسیرانی نیز اقدامی صورت نداده که این امر موجب نارضایتی شهروندان از وضع موجود در زمینه خدمات حمل و نقل عمومی به دلیل فرسودگی ناوگان، کمبود خدمات، نبود اطلاع رسانی مناسب و ایجاد ترافیک شده است، لذا معاونت مذکور ضمن بی توجهی به امر به روز رسانی پایانه دریاچه از سال ۹۲ تا کنون همچنان سه خط موجود از مبدا پایانه دریاچه به متروی صادقیه، متروی چیتگر و متروی وردآورد در حال فعالیت است و اقدامی در خصوص افزایش خطوط نداشته و اهالی بویژه کارمندان و دانشجویان جهت تردد به مرکز شهر با مسائل و مشکلات بسیاری در این زمینه و عدم وجود پایانه تاکسیرانی رو به رو هستند.
**منطقه ۲۲ از ادعا تا واقعیت
شهرام جبارزادگان کارشناس حوزه ترافیک نیز با اشاره به اینکه قطب گردشگری تهران، محروم از حداقل امکانات حمل و نقل عمومی است می‌گوید: منطقه ۲۲ با افزون بر ۲۰۰ هزار نفر جمعیت به مثابه جزیره‌ای جدا افتاده از تهران است که مردم آن از حداقل امکانات حمل و نقل عمومی محروم هستند. مسئولان شهری وقتی می‌توانند شهروندان را به استفاده از حمل و نقل عمومی تشویق کنند و وقتی می‌توانند استفاده از خودروی شخصی را محدود کنند که امکانات و تسهیلات لازم را برای مردم در نظر بگیرند.
این کارشناس حوزه ترافیک اضافه می‌کند: واقعیت این است که شهروندان تهران از خدمات حمل و نقلی کافی برخوردار نیستند و در این میان، شهروندان منطقه ۲۲ از حداقل امکانات و تسهیلات حمل و نقل عمومی کاملاً محروم هستند. مگر می‌شود مردم را به استفاده از حمل و نقل عمومی، دعوت و با اعمال محدودیت‌های ترافیکی به استفاده از حمل و نقل همگانی مجبور کرد اما نه مترو، برای آنها در نظر بگیریم، نه اتوبوس و حتی نه تاکسی! می‌گویند منطقه ۲۲ قطب گردشگری تهران است؛ مگر می‌شود منطقه‌ای قطب گردشگری باشد اما هیچ امکانی برای رفت و آمد جمعی برای ساکنان آن منطقه پیش بینی نشده باشد، چه برسد به گردشگران؟
جبارزادگان با بیان اینکه به نظرم منطقه ۲۲ مصداق ادعا تا واقعیت است می‌گوید: ادعای توسعه حمل و نقل عمومی و تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه عمومی در مقابل واقعیت محرومیت بیش از ۲۰۰ هزار نفر مردم یک منطقه از ابتدایی‌ترین خدمات حمل و نقلی است. منطقه ۲۲ دسترسی‌های خوبی برای رفت و آمد دارد اما از این دسترسی‌ها که شامل مجموعه‌ای از آزادراه‌ها و بزرگراه هاست، صرفاً برای تردد خودروهای شخصی استفاده می‌شود و استفاده از ظرفیت معابر آزادراهی و بزرگراهی این منطقه برای حمل و نقل عمومی مورد غفلت قرار گرفته است.
**مجتمع‌های تجاری به کمک توسعه مترو بیایند
محمد علیخانی رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران هم با بیان اینکه در غرب تهران بویژه در مناطق ۲۱ و ۲۲ در زمینه حمل و نقل عمومی مشکل داریم می‌گوید: قراربود این موارد در طرح جامع حمل و نقل ریلی مورد توجه قرار گیرد و تا پایان شهریور سال ۹۷ تکمیل شود؛ اما متأسفانه علی رغم قولی که داده بودند هنوز این طرح آماده نشده است. تجربه ثابت کرده است تا طرح آماده شود و شهرداری بخواهد آن را اجرایی کند، به این زودیها این خطوط در این مناطق محقق نمی‌شود، همان طور که هنوز خطوط فعلی مترو تکمیل نشده است چه برسد به اینکه بخواهیم خطوط جدید ایجاد کنیم.
علیخانی معتقد است: یکی از راهکارهای حل مشکلات این مناطق استفاده از ظرفیت مجتمع‌های تجاری است که در منطقه ۲۲ متمرکز شده است.
او پیشنهاد می‌دهد: شهرداری تهران با این مجتمع‌ها که به دلیل احکام ماده ۱۰۰ هم به شهرداری بدهکار هستند وارد مذاکره شود و به جای آنکه طلب‌هایش را به صورت نقدی بگیرد که صرف حقوق و دستمزد و هزینه‌های جاری شهرداری می‌شود، این مطالبات را در حوزه توسعه مترو هزینه کند و این مجتمع‌های بزرگ تجاری به عنوان بخش خصوصی در تکمیل خطوط متروهمکاری کنند که این همکاری به نفع آنها نیز هست.
