آفتی به نام عدم تعلق خاطر شهروندی

بطور کلی در ابتدا موظف هستیم که حق وحقوق خودمان را نسبت به جامعه شهری که در آن زندگی می کنیم بشناسیم و نیز باوظایف و تکالیف مدیریت شهری و توانایی‌ها و محدودیت های مدیریت شهری دراداره شهر آشنایی داشته باشیم.

دیگر وظیفه ای که هر شهروند در قبال شهر خود دارد احساس مسئولیت و مشارکت در اداره شهر است که این مهم می تواند با پرداخت به موقع عوارض شهرداری و یا انجام امور ساده به مانند امتناع از ریختن زباله در سطح شهر قابل تحقق باشد.

متاسفأنه باید بپذیریم که در سال های اخیر حس تعلق خاطر به شهر یا محله ها از بین رفته و خیلی از ما به مانند سالیان نه چندان دور به فکر حفظ طراوت محله‌مان نیستیم.

از یاد نبرده ایم که تا همین سالهای نه چندان دور اغلب شهروندان با آب و جارو کردن مقابل منازل‌شان نه تنها باری را از دوش پاکبانان محترم شهرداری برمی داشتند بلکه محله های شهرمان همواره پاک بود و بوی زندگی می داد.

امروز با سربرآوردن آسمان خراش های متعدد و از بین رفتن تدریجی خانه های ویلایی شاید شهروندان مقصر نباشند و کسی از آن ها سوال نکند که چرا مقابل خانه‌ات را آب و جارو نمی کنی چراکه این وظیفه بطور کامل به واحد خدمات شهری شهرداری و مامورین نارنجی پوش محول شده است اما این که ما زباله های خودمان را با کمال وقاحت روی زمین بیاندازیم و منتظر دستی باشیم که آن ها را بردارد چگونه توجیه کنیم و در این شرایط باید به انسانیت خود شک کنیم و بدانیم که از انجام ساده ترین وظایف شهروندی خود عاجز هستیم.

تشویق و ترغیب همشهریان در مشارکت و انجام امور شهر دیگر حلقه مفقوده میان مردم و مدیریت شهری است که این روزها خلاء آن به شدت احساس می شود و به نوعی برخی مردم بدون رعایت وظایف شهروندی شهرداری را مسئول رسیدگی به تمامی امور می دانند.

این باور غلطی که چون مالیات و عوارض شهرداری را پرداخت می کنیم دیگر وظیفه ای در قبال شهر و همشهریان خود نداریم باعث شده تا اولین رکن و آداب شهرنشینی که همان آشنایی با حقوق و وظایف شهروندی است را به فراموشی بسپاریم که همین موضوع باعث از بین رفتن حس تعلق خاطر به محل سکونت مان شده است.

نگارنده این یادداشت قصد ندارد تا وظایف شهرداری و مسئولین مدیریت شهری نسبت به مردم را نادیده بگیرد بلکه آن ها باید با عملکرد دقیق و حساب شده خود اعتماد مردم را جلب کنند که با اعتماد مجدد مردم و تعامل آن ها می توان در مسیر رشد و پویایی شهر گام برداشت.

در همین راستا، شهروندان و مدیران شهری نباید از این نکته غافل باشند که داشتن شهری مملو از آرامش و زیبایی جز در سایه نزدیکی و همکاری همه جانبه دو طرف یاد شده حاصل خواهد شد.

 لذا باید شهروندان و مسئولان مشارکت را به گونه برای خود تعریف کنند که هریک به سهم خود در آباد کردن شهرها مشارکت داشته و حضور یکی مانع از عمل به وظایف نزد دیگری نباشد.

در این راستا اقدام اخیر حوزه مدیریت پسماند شهرداری کرج را باید به فال نیک گرفت چرا که با به راه انداختن پویش ” از خودمان شروع کنیم” با فرهنگسازی و نهادینه کردن تفکیک زباله از مبدا مردم را نسبت به اهمیت این موضوع مهم مطلع کرده است و مردم هم وقتی از کم و کیف زیست محیطی این فرایند و میزان صرفه جویی هایی که بواسطه تفکیک زباله آن ها از منابع عمومی حاصل می شود آگاهی داشته باشند با گذشت زمان مقوله تفکیک زباله از مبدا را جدی تر دنبال خواهند کرد.

بدون شک کمرنگ شدن مشارکت های مردمی در امور شهر به نسبت گذشته نمی تواند حاکی از بی تفاوتی باشد بلکه با فرهنگسازی هدفمند از سوی شهرداری و ایجاد بسترهای مناسب برای همکاری مردم با مدیران شهری می توان بار دیگر شاهد حضور حداکثری شهروندان در صحنه های مشارکت در امور شهری بود.

یک شهر زمانی می تواند در ابعاد مختلف وبه شکلی موزون توسعه یابد که شهروندان به اندازه مدیریت شهری خود را در عمران وآبادانی آن سهیم بدانند و این باور را داشته باشند که فرار از مسئولیت اجتماعی وشهروندی می تواند بر کیفیت زندگی آنها و اطرافیان اثرگذار باشد.

منبع:برنا

سعید فغانی