دانمارک، در شمال اروپا میباشد و پایتخت آن کپنهاگ است. جمعیت این کشور ۵/۵ میلیون نفر و زبان رسمی آن دانمارکی است. زبانهای فاروئی، گرینلندی و آلمانی نیز بهعنوان زبانهای محلی در این کشور رسمیت دارند. واحد پول این کشور کرون دانمارک است و با اینکه این کشور در سال ۱۹۷۳ به اتحادیه اروپا پیوسته اما به حوزه یورو نپیوسته است. ۸۰/۴ درصد مردم دانمارک مسیحی لوتری هستند. دانمارک، کوچکترین کشور اسکاندیناوی میباشد (نصف اندازه Maine است). دانمارک، ناحیههای دشت مانند و زمینهای پستِ شبهجزیره یولند را اشغال کرده است. این کشور همچنین از چندین جزیره در دریای بالتیک تشکیل شده است که دو تا از بزرگترین جزایر آن، شیلند و فون هستند که کپنهاگ در جزیره شیلند واقع شده است.
دانمارک در یک نگاه
مساحت |
۴۳.۰۹۴ کیلومتر مربع |
جمعیت |
۵۴۶۸۱۲۰ نفر (سال ۲۰۱۳) |
پایتخت |
کپنهاک |
واحد پول |
کرون |
دامنه اینترنتی |
.dk |
پیششماره |
+۴۵ |
دانمارک، جمعیتی بالغ بر ۵,۵۸۰,۰۰۰ نفر دارد و ۲۰ درصد این جمعیت در گپنهاگ سکونت دارند که پایتخت دانمارک است. دیگر شهرهای پر جمعیت دانمارک عبارتند از: آرهوس، ادنسا و آلبورگ. مهمترین شهرهای دانمارک عبارتند از: کپنهاگ در جزیره شیلند، اوهوس، آلبورگ و اسبرگ در شبهجزیره ژوتلند و اودنسه در جزیره فیون.
استانها |
شهرستان |
|||||||
نام فارسی |
نام دانمارکی |
معنی نام |
مرکز استان |
بزرگترین شهر |
جمعیت ۱ ژانویه۲۰۰۸ |
مساحت کیلومتر مربع |
تراکم جمعیت کیلومتر مربع |
تعداد شهرستانها |
Hovedstaden |
منطقه پایتختی |
هیلقود |
کپنهاگ |
۱٬۶۴۵٬۸۲۵ |
۲٬۵۶۱ |
۶۴۲٫۶ |
۲۹ |
|
Midtjylland |
منطقه مرکزی |
ویبرورگ |
آرهوس |
۱٬۲۳۷٬۰۴۱ |
۱۳٬۱۴۲ |
۹۴٫۲ |
۱۹ |
|
Nordjylland |
یولند شمالی |
آلبورگ |
آلبورگ |
۵۷۸٬۸۳۹ |
۷٬۹۲۷ |
۷۳٫۲ |
۱۱ |
|
Sjælland |
منطقه سرزمین دریا |
سورو |
روسکیلده |
۸۱۹٬۴۲۷ |
۷٬۲۷۳ |
۱۱۲٫۷ |
۱۷ |
|
Syddanmark |
منطقه دانمارک جنوبی |
ویله |
اودنسه |
۱٬۱۹۴٬۶۵۹ |
۱۲٬۱۹۱ |
۹۷٫۹۹ |
۲۲ |
واحد پولی دانمارک، کرون دانمارک است. از نظر شاخص فساد اقتصادی، دانمارک (به همراه کشورهای دیگری همچون فنلاند و نیوزیلند) سالهای زیادی بهعنوان کشور نمونه که کمترین فساد اقتصادی را داشته، معرفی شده است.
این کشور اساساً قابلیتهای کشاورزی دارد و همچنان از چشماندازهای روستایی نیز بهره میبرد. دانمارک پس از سال ۱۹۴۵ توسعه صنعتی یافت و تا سال ۲۰۰۶ حدوداً ۲۵ درصد محصولات داخلی عمده و کمتر از ۲ درصد محصولات کشاورزی را تأمین میکرد (دیگر صنعتهای سنتی دانمارک که ماهیگیری و کشتیسازی میباشند نیز کاهش یافته است). خدمات مالی و دیگر خدمات، خدمات تجاری، خدمات حملونقل، بازرگانی و ارتباطات نیز اهمیت دارند.
کالاهای اساسی نیز از پرورش احشام اهلی (خوکها، گلههای گاو، ماکیان)، کاشت محصولاتی که دارای ریشه خوراکی میباشند (سیبزمینی، چغندرقند) و حبوبات (شعیر، جو) تأمین میگردد و ماهیگیری نیز صنعت پراهمیتی میباشد. دانمارک همچنین دارای یک ناوگان حملونقل تجاری بسیار بزرگ است. صنعتهای عمده دیگر نیز شاملِ فرآوری مواد غذایی (بهویژه گوشت و محصولات لبنی)، کشتیسازی و تولید آهن، استیل، فلزات غیر آهنی، مواد شیمیایی، تأمین تجهیزات سیستم حملونقل و ماشینآلات، منسوجات و وسائل الکترونیکی، مبلمان و دیگر محصولات چوبی، آسیاب بادی، تأمین مواد وابسته به صنعت داروسازی و تجهیزات پزشکی میباشند. محصولات فلزی نیز تقریباً به طور کامل از مواد خام وارداتی ساخته میشوند؛ چون دانمارک، منابع معدنی اندکی دارد. صنعت توریسم نیز در این کشور بسیار مهم است.
صادرات اصلی دانمارک، مواد غذایی فرآوری شده، محصولات کشاورزی و ماشینآلات صنعتی، مواد دارویی، مبلمان و آسیاب بادی میباشند. واردات اصلی نیز شامل ماشینآلات، تجهیزات ماشینآلات، مواد خام، مواد شیمیایی، دانه و مواد غذایی و کالاهای مصرفی هستند. همتایان تجاری مهم دانمارک نیز آلمان، سوئد، انگلستان و دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا میباشند.
مدیریت شهر کپنهاگ برای تبدیل این شهر به یکی از بزرگترین شهرهای پیادهمدار جهان، برنامهریزی گستردهای را انجام داده است. این شهر گرچه ویژگیهای خاصی چون شبکههای خیابانی باریک را از قرون وسطی به ارث برده است، اما همچنان مدیریت شهری آن به تناوب سعی در بهبود کیفیت زندگی خیابانی شهر داشته است. در چهل سال گذشته، بعد از اینکه اصلیترین خیابان کپنهاگ، به یک شاهراه پیادهرو تبدیل شد، طراحان شهری قدمهای کوچک بسیاری برای تغییر شکل شهر از مکانی اتومبیلمحور به مکانی مردممحور برداشتهاند. جین گِل، یکی از معماران دانمارکی است که در مطالعهای با عنوان «فضاهای عمومی-زندگی عمومی»، به بررسی فعالیت و حیات فضاهای شهری کپنهاگ پرداخته است. او معتقد است «در کپنهاگ، ما پیشگام روشی بودهایم که به مطالعه سیستماتیک مردم و ثبت و ضبط رفتار آنها در شهر اختصاص دارد. بعد از بیست سال پژوهش، ما توانستیم ثابت کنیم که این شیوه طراحی و مدیریت شهری، چهار برابر بیشتر از شیوههای دیگر به خلق زندگی شهری کمک کرده است.»
برنامه شهریِ ده مرحلهایِ کپنهاگ برای پیادهمحور کردن شهرهای خود را میتوان در قالب موارد زیر ارایه نمود:
– تبدیل خیابانها به شاهراههای پیادهرو: مدیریت شهری کپنهاگ در سال ۱۹۶۲ یکی از اصلیترین خیابانهای قدیمی خود، اشتروگت را به شاهراه پیادهرو تبدیل کرد. در دهههای بعد به تدریج بر تعداد خیابانهای پیادهرو اضافه شد. این خیابانها به خیابانهایی متصل میشدند که در آنها بهرغم عبور و مرور اتومبیل، اولویت رفت و آمد با پیادهرو است؛ یعنی افراد پیادهرو و دوچرخهسوار حق بیشتری برای عبور و مرور داشتند و اتومبیلها تنها میتوانستند با سرعت کم در این خیابانها برانند.
– کاهش تدریجی ترافیک و پارکینگ: برای ثابت نگه داشتن حجم ترافیک، مدیریت شهری از طریق حذف فضاهای پارکینگ مرکز شهر با نرخ ۲ تا ۳ درصد در سال، تعداد اتومبیلها را در این بخش از شهر کاهش داد. بین سالهای ۱۹۸۶ تا ۱۹۹۶ تعداد پارکینگهای حذفشده به ۶۰۰ مورد رسید.
– تبدیل فضاهای پارکینگ به میدانهای همگانی: اقدام برای ساخت خیابانهای پیادهرو، فضاهای پارکینگ زیادی را آزاد کرد و مدیریت شهری توانست آنها را به میدانهای تردد و نشستن همگانیِ مردم تبدیل کند.
– حفظ فشردگی و کوتاهی ساختمانها: ساختمانهای کوتاه و متراکم در مرکز شهر سبب میشود باد از روی این ساختمانها به راحتی عبور کند و همین باعث میشود هوای مرکز شهر، پاکتر و معتدلتر و در مقایسه با هوای بقیه شهر، کمتر دچار باد و طوفان شود.
– اولویت طراحی شهری انسانمحور: در نقشه و شبکه خیابانی شهر، انسانها اولویت دارند و همین پیادهروی را به تجربه خوشایندی تبدیل میکند؛ ساختمانهای تاریخی با سایبانها و راهروها و پلکانهای قدیمی، برای پیادهروها گاه و بیگاه، مکانهایی را برای ایستادن و استراحت کردن فراهم میآورد.
– مسکونی کردن مرکز شهر: بیش از ۶۸۰۰ نفر اکنون در مرکز شهر ساکن هستند. این افراد وابستگی خود به اتومبیل را حذف کردهاند. شبها، پنجرههای نورانی آنها، احساس راحتی و امنیت خوشایندی برای پیادهروهای مرکز شهر به همراه دارد.
– ترغیب زندگی دانشآموزی و دانشجویی: دانشآموزان و دانشجویانی که با دوچرخه به مدرسه و دانشگاهشان میروند، به ترافیک اضافه نمیکنند، بلکه برعکس حضور فعال آنها، شب و روز، پویایی و نشاط شهر را میافزاید.
– استفاده از جذابیتهایی متناسب با فصلهای مختلف: در طول فصل تابستان کافههای روباز، میدانهای همگانی و پرفورمنسهای خیابانی هزاران نفر را جذب این خیابانهای پیادهرو میکنند و در زمستان میدانهای یخی اسکیت، نیمکتهای گرمایشی و هیترهای گازسوز در گوشههای خیابان، مرکز شهر را به جایی دلنشین و لذتبخش تبدیل میسازند.
– ترویج دوچرخهسواری، بهعنوان اصلیترین وسیله نقلیه: مدیریت شهری مسیرهای دوچرخهرانی جدید بسیاری ساخت و مسیرهای پیشین را بهبود بخشید و گستردهتر کرد. از فضاهایی که به دلیل حذف پارکینگهای اتومبیل آزاد شد، برای ساخت تقاطعها و میدانهای مناسب برای دوچرخهرانی استفاده شد. در حال حاضر ۳۴ درصد از شهروندان کوپنهاگ که شاغل هستند، با دوچرخه به محل کار خود میروند.
– افزایش دسترسیپذیری به دوچرخه: مدیریت شهری کوپنهاگ، سیستم «شهر دوچرخه» را در سال ۱۹۹۵ به این شهر معرفی کرد. در شهر دوچرخه هر کسی میتواند با دادن پول کمی، دوچرخهای را از گوشهای از شهر قرض بگیرد و با آن در شهر رفت و آمد کند و در پایان هم به راحتی آن را در یکی از ۱۱۰ ایستگاه دوچرخه شهر تحویل بدهد و پول خود را پس بگیرد.
در دانمارک، طرحهای توسعه شهری که جنبه مشورتی دارند و بهمنظور ایجاد زمینه برای طرحهای محلی تهیهشدهاند، در سطح شهرداری تهیه میشوند و در این سطح دارای طرحهای توسعه به نام طرح ساختاری هستند. در دانمارک علیرغم تشابه زیاد طرحهای توسعه شهری با انگلستان، این طرحها دارای قدرت اجرایی قانونی در کنترل و تعیین کاربرد زمین و ساختمانسازی میباشند .در کشور دانمارک نقشههای تفصیلی، به دلیل قابلیت فراهم آوردن مکانیسم لازم برای اجرای برنامهریزی هماهنگ در مورد بافت آینده ناحیه و مسایل مربوط به کاربری و کیفیت محیطزیست، از اهمیت بیشتری برخوردار هستند (مقیاس نقشهها ۱:۲۵۰۰ یا ۱:۵۰۰). در دانمارک دو طرح (Structure Plan)در سطح شهرداری و (Bestmming) در سطح محله و منطقههای شهری در سطح نواحی، تهیه و اجرا میگردند .
مجلس دانمارک همهساله مقداری بودجه در اختیار شهرداریها قرار میدهد. شهرداریها مسئول سرویسدهی به شهروندان هستند.
روشی که عمده شهرداریها و مدیران شهری در شهرهای دانمارک بهویژه کپنهاگ در حوزه مدیریت شهری پی میگیرند عمدتاً بر نوعی مدیریت زیستمحیطی پایدار شهری، متمرکز است. آنها مسایل زیستمحیطی شهری را با تصمیمگیریهای اقتصادی تلفیق میکنند که برای رشد هوشمند شهری، بسیار مهم است.
برنامهریزی و ساخت زیرساختهای شهری به شیوه سازگار با محیطزیست و استفاده از ترکیب قیمتگذاری، قوانین و کمپینهای اطلاعاتی برای تشویق شهروندان به حفاظت از منابع طبیعی میتواند به تحقق این اهداف کمک کند.
بخش هفتم-نظام مالی مدیریت شهری
حکومتهای محلی در دانمارک از شش منبع عمده درآمدی به شرح زیر بهره میبرند:
الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی
ب- مالیاتهای محلی
ج- پرداختهای مردم
د- وامها
ه- مشارکت پولی
و- انتقال بین مناطق.
اکثر درآمد دولت، از طریق مالیات بر کار و مالیات بر درآمد تأمین میشود. در این کشور، سقف مالیات بر کار معمولاً از ۳۸ درصد شروع و تا ۵۵ درصد ادامه مییابد، ولی اگر بالای ۳۷ ساعت در هفته کار شود (اضافه کاری) در آن صورت تا سقف ۶۸ درصد نیز مالیات اخذ میشود. در مقابل این مالیاتهای سنگین، دولت دانمارک، خدمات متعددی را در اختیار دانمارکیها و خارجیانی که اجازه اقامت دائم دارند، قرار میدهد. این کمکها به دو نوع در اختیار شهروندان قرار میگیرند:
- کمک نقدی مستقیم با فرستادن چک یا واریز کردن پول به حساب شهروندان
- کمکهای پولی غیرمستقیم؛ مثلاً اگر دارویی از داروخانه بخرید، مقداری از پول دارو را داروخانه از دولت میگیرد نه از شما و هر قدر میزان خرید دارویتان بالاتر باشد میزان کمک دولتی بیشتر میشود.
مجلس دانمارک همهساله مقداری بودجه در اختیار شهرداریها قرار میدهد. شهرداریها مسئول سرویسدهی به شهروندان هستند. هر کودکی که در دانمارک زندگی میکند (دانمارکی یا خارجی دارای مجوز اقامت دائم) مشمول این کمکها میشود. معمولاً این میزان پول تقسیم بر ۴ شده و به صورت فصلی، یکچهارم مبلغ فوق، به حساب والدین واریز میشود؛ یعنی اگر خانوادهای دو فرزند یک و پنج ساله داشته باشند سالیانه ۳۰۵۰۰ کرون کمک خرجی میگیرد. این پول، خالص بوده و معاف از مالیات میباشد.
اگر فرزندان یا کودکان مشکلات جسمی یا روحی داشته باشند، شهرداریها موظف هستند آنها را به مکانهایی بفرستند که امکان رسیدگی به آنها باشد. در اکثر موارد تفاوت قیمت را شهرداریها پرداخت میکنند. اگر والدین تصمیم داشته باشند خود اقدام به نگهداری از فرزندشان نمایند، از دولت کمک هزینه نگهداری میگیرند اما دیگر اجازه نخواهند داشت در جای دیگری مشغول به کار شوند. لازم به یادآوری است که وقتی جوانی به سن ۱۸ سال میرسد، به طور خودکار از زیر چتر خانواده خارج شده و شهرداری مستقیماً با جوان برای هماهنگی شرایط زندگی و احتمالاً کمکهایی که لازم دارد، تماس میگیرد.
از جمله یکی از جالبترین نوآوریهای شهری در دانمارک میتوان به نصب نیمکتهای غیرمعمول در خیابانهای دانمارک اشاره نمود. این پروژه، نصب نیمکتهای عمومی را نشان میدهد که با تغییر شکل دادن سطح صندلی پارکها همراه با تنوعی از شکلهای عجیب است. با مقداری تغییر شکل جزیی همراه با ویژگیها و امکانات جالب در آنها؛ ساخت نیمکتهای کاملاً غیرمعمولی، انجام میگیرد، اما این تغییرات، بیانکننده چیز خوبی هستند و آن مورد توجه بودن است. هدف از این پروژه، تأثیر متقابلی است که بین مردم و نیمکتها و کسانی که از این نیمکتها استفاده میکنند.
شماری از اقتصاددانان «واحد اطلاعات اقتصادی(EIU) » براساس سطح درآمد سرانه و هزینههای سبد خانوار، سطح دسترسی به کالاها و خدمات مناسب و با کیفیت و خدمات بهداشت و درمان ۱۱۰ کشور جهان را رتبهبندی کردهاند.
به گزارش پایگاه خبری اینترنشنال بیزنس تایمز، در این جدول، شاخص ایدهآل را عدد ۱۰ در نظر گرفته و به طور نمونه با توجه به درآمد و شاخص ارزان بودن کالاها و خدمات و دسترسی آسان ۱۱۰ کشور جهان را رتبهبندی کردند که دانمارک با شاخص ۷/۷۹ در جایگاه نهم این ردهبندی جای میگیرد. مردم این کشور، بیش از ۱۶ ساعت از روز خود را صرف غذا خوردن، خواب و همراهی با دوستان و خانواده میکنند و به فعالیتهای مورد علاقهشان میپردازند. همچنین آنها نسبت به سایر کشورها آزادی بیشتری دارند و میزان رضایتشان از زندگی بالاست.
در ردهبندی دیگری، مؤسسه «Legatum – Institute» شاخص رفاه سال ۲۰۱۴ را منتشر کرده که طبق آن بهترین کشورهای جهان از لحاظ سطح زندگی و رفاه، اعلام شدهاند. در این شاخص ۱۴۲ کشور، مورد بررسی قرار گرفتهاند که در آن، فاکتورهایی نظیر درآمد و قدرت اقتصادی، وضعیت سیاسی، سیستم آموزشی، سطح سلامت، امنیت، آزادیهای فردی، مورد بررسی قرار گرفتهاند. در این ردهبندی نیز دانمارک در جایگاه ششم با میزان فاکتور رضایتمندی ۷/۵ از ۱۰ قرار گرفته است.
کشور دانمارک از نظر کارآفرینی برای شهروندان خود، در رتبه نخست جهانی قرار دارد. ۷۷ درصد شهروندان دانمارکی بر این باور هستند که سختکوشی و کار زیاد، موجبات پیشرفت کشورشان را فراهم میآورد. مواردی که در سیاستگذاری کارآفرینی در دانمارک مورد توجه قرار گرفتهاند، عبارتند از:
- ایجاد روحیه و فرهنگ قوی کارآفرینی
- کاهش موانع اداری برای سهولت راهاندازی یک شرکت
- ایجاد خدمات حرفهای مشاوره در سطح محلی
- اطمینان از ایجاد یک بازار مالی رقابتی و بهبود نظام مالیاتی
- تجاریسازی تحقیقات.
در سراسر جهان، بسیاری از ابرشهرها، گامهای بزرگی جهت ایجاد شرایط مناسب برای دوچرخهسواری برداشتهاند تا رفت و آمد با این وسیله نقلیه سالم و غیردودزا را برای طرفداران آن در سطح شهرها تسهیل کنند. در این بین، تعدادی از شهرهای دانمارک و هلند؛ از جمله کپنهاگ و آمستردام، همچنان پیشگام هستند.
در همین رابطه، مطالعه انجام شده در دانمارک نشان میدهد که به ازای هر کیلومتری که با دوچرخه طی شود، ۲۳ سنت سود برای جامعه حاصل میشود؛ در حالی که رفت و آمد در همین مسافت با خودرو باعث میشود هزینهها به میزان ۱۶ سنت از درآمد فراتر رود. علاوه بر این، دوچرخهسواری به مقابله با استرس پرداخته، سلامت جسمی افراد جامعه را به دنبال دارد و در عین حال، کاهش تعداد خودروها در معابر شهری به کاهش سطح آلودگی کمک میکند.
در شهرهای دانمارک و هلند، تجربیات خوبی از دوچرخهسواری و فراهم آوردن شرایط مناسب برای رفت و آمد با دوچرخه به دست آمده و سرمایهگذاری در این بخش، بالاترین میزان را دارد. با این وجود، ساکنان شهرهای این دو کشور هم هنوز با مشکلاتی در رفت و آمد روبهرو هستند. در طول مدت زمان مدرنسازی شهرها پس از جنگ جهانی دوم خودروها به وسیله غالب برای جابهجایی در خیابانهای کپنهاگ تبدیل شد و همچنین تعداد افرادی که از دوچرخه برای جابهجایی در سطح این شهر استفاده میکردند به ۱۰ درصد کاهش یافت. این وضعیت تا زمانی ادامه پیدا کرد که مقامات شهری در صدد مقابله با این مشکل از طریق اقدامات ترکیبی همچون تعیین روزهای بدون خودرو، حذف فضاهای پارک کردن خودرو و اختصاص فضاهایی برای رفت و آمد عابران پیاده برآمدند.
امروزه تعداد ساکنان شهر کپنهاگ، پایتخت دانمارک که از دوچرخه برای رفت و آمدهای شهری استفاده میکنند به بیش از ۵۰ درصد رسیده و در آمستردامِ هلند این آمار ۴۸ درصد است. این دو شهر از مدعیان عنوان «مناسبتترین شهرها برای دوچرخهسواران» و رفت و آمد آسان با دوچرخه به حساب میآیند اما به جز در نظر گرفتن «تعداد و آمار»، فاکتورهای دیگری نیز برای ارزیابی در این زمینه وجود دارند.
در سال ۲۰۱۱ شرکت طراح «Copenhagenize» به تحلیل و بررسی اقدامات شهرها جهت ارتقای فضای مناسب برای دوچرخهسواری همچون حمایت از این برنامه، وجود زیرساختها، پذیرش و مقبولیت اجتماعی و گسترش فرهنگ دوچرخهسواری برای رتبهبندی شهرها پرداخت. در این بررسی ۱۲۲ شهر با جمعیت بالای ۶۰۰ هزار نفر مورد مطالعه قرار گرفتند که کپنهاگ در رتبه اول و شهرهای آمستردام و «اوترخت» هلند، جایگاههای دوم و سوم را به خود اختصاص دادند.
زیرساختهای ریلی معمولاً ذاتاً شهرها را حتی فراتر از مسیر فیزیکی، به دو قسمت تقسیم میکنند. یک ایستگاه راهآهن در دانمارک، از یک طراحی هوشمند برای خنثی کردن هرگونه حس جدایی و دوگانگی در شهر استفاده کرده است. ایستگاه قطار وینگ، یک محل اجتماع مواج است؛ طوری که اجازه میدهد مسیر آن در تمام سطح شهر جریان یابد و از تمام محتوای شهر، یکسان استفاده شود.
ایستگاه قطار، توسط معماران هنینگ لارسن؛ مسئول پروژههای اصلی شهر طراحی شده است. این شرکت در رابطه با طرح خود چنین توضیح میدهد که ایستگاه قطار وینگ، بخشی از یک طرح بزرگتر برای اتصال شهر آینده خواهد بود. وینگ، شهر جدیدی است که در شمال کوپنهاگ ساخته خواهد شد و یک توسعه شهری عظیم در دانمارک به شمار خواهد آمد.
پایتخت دانمارک؛ کپنهاگ، یکی از زندهترین شهرهای دنیا است و به باغهای تیوولی (Tivoli Gardens) و قصرهای باشکوه خود میبالد. دانمارک، کشوری با تغییرات صنعتی فراوان است. دانمارکیها بهترین جاذبه این کشور هستند؛ آنها به زبان و مهارتهای خود میبالند. هر گردشگری از دیدن چهرههای شاد آنها چه در حال اجرای نمایش کنار خیابان چه در حال راهنمایی گردشگران، خوشحال میشود. شهرهای دانمارک، بهترین سینماها و کافینتهای دنیا را دارند و در روزهای سرد زمستانی به خوبی از مهمانان خود پذیرایی میکنند. کپنهاگ، شهری با بیشترین درآمد سرانه در جهان میباشد، اما با وجود مدرن بودن، زوایای زیبای تاریخی خود را از دست نداده است. ساختمانهای قدیمی با دکورهای مدرن، نشان از تلفیق قدیم و جدید است. در کنار کانالهای آبی، رستورانها و کافههای زیادی برای گردشگران وجود دارد. خانه اپرا مشرف بر دریا، از جذابیتهای مدرن این شهر است. خانه تئاتر سلطنتی، مرکز آرشیتکت دانمارک، کتابخانه سلطنتی، بلک دایموند که موزه عکس را هم در خود جای داده است، از دیگر جاذبههای این شهر به شمار میروند. آلبورگ، دیگر شهر دانمارک، شهری آرام در بخش شمالی شبهجزیره یولند قرار دارد. مرکز اوتسن که توسط یورن اوتسون، آرشیتکت مشهور جهان اهل آلبورگ و طراح ساختمان بانک مرکزی ایران در تهران و خانه اپرای سیدنی، طراحی شده است، از مکانهای دیدنی این شهر است. یورن اوتسون گفته بود که در طراحی خانه اپرای سیدنی، از معماری باستانی ایرانی الگو گرفته است. در نزدیکی این شهر، جنگهای فراوانی وجود دارد و تا سواحل طویل ماسهای، فاصله زیادی نیست. آرهوس، دومین شهر دانمارک با جاذبههای طبیعی خاص خود میباشد. این شهر به دلیل وجود مراکز علمی و موزه، به شهر فرهنگی نیز مشهور شده است. در محله شهر قدیمی این شهر ۷۵ خانه قدیمی از مکانهای مختلف این کشور به آنجا انتقال داده شده است که زندگی دوران گذشته را به نمایش میگذارد. هر ساله فستیوال هنری تحت عنوان فستیوال آرهوس، در این شهر برگزار میگردد.
دانمارک، محلی برای برگزاری اجلاس و کنفرانسهای متعدد جهانی است. برگزاری اجلاس و کنفرانسها، یک جاذبه توریستی تجاری، به شمار میرود. درآمد سالانه دانمارک از شرکت خارجیان در نشستها و کنفرانسها بالغ بر ۲/۴ میلیارد کرون است. در چند سال اخیر، دانمارک با ارائه امکانات، دسترسی آسان، کارهای تیمی و جاذبههای فرعی برای جذب اجلاس بزرگ، کنگرهها و کنفرانسها رقابت شدیدی ایجاد کرده است. در آینده نیز هدف، غنی کردن خود جلسات است تا برگزارکنندگان، از بهترین نتایج، بهرهمند شوند و اعضای هیأتها نیز از امکانات موجود لذت ببرند.
بخش سیزدهم- مدیریت پسماند شهری
در کشور دانمارک حدود ۷۰۰ شهرداری یا حکومت محلی فعالیت دارند که در عین انجام وظایف محوله، مسئولیت جمعآوری پسماندهای شهری را نیز بر عهده دارند. عموماً سیاستهای کلان این بخش در وزارت محیطزیست کشور دانمارک، تدوین و جهت اجرا به شهرداریها ابلاغ میشوند. این سیاستها البته شامل جزییات نمیشود و تنها مسائل کلان به خصوص حوزههای سختافزاری را در برمیگیرد. یکی از این موارد، موضوع جمعآوری است که طبق مصوبهای در جولای سال ۱۹۹۳ به صورت کامل به انجمنهای میان شهری واگذار شده و در این میان، شهری در کشور دانمارک به انجمنهای نیمهدولتی – نیمهخصوصی گفته میشوند که معمولاً اداره و راهبری مسائل را در حوزههای مشترک چند شهر بر عهده دارند. جمعآوری یا سیاستگذاری در زمینه پسماندها یکی از مهمترین وظایف این انجمنها است. هم اکنون این انجمنها مسئولیت جمعآوری ۱۰ درصد از پسماندهای شهری دانمارک را بر عهده داشته و روی جمعآوری باقیمانده پسماندها نظارت دقیق دارند. به صورت میانگین در کشور دانمارک روزانه ۳۸۰۰ تن پسماند تولید میشود که بخش اعظمی از این پسماندها خشک هستند. طبق دستورالعملهای در حال اجرا در بخش جمعآوری پسماندهای پیمانکارن جمعآوریکننده عموماً برای مدت ۶ سال انتخاب میشوند؛ البته این پیمانکاران پیش از شرکت در مناقصات باید تأییدیه فنی و زیستمحیطی را از مراکز مختلف دریافت کرده و تجهیزات خود را به استانداردهای ارائه شده در جدول مناقصه، نزدیک کنند. نکته جالب در برگزاری این مناقصات این است که برخورداری از تجهیزات مدرن و پیشرفته یا گواهینامههای بینالمللی کیفیت، از اهمیت بیشتری نسبت به قیمت ارایه شده برخواردار هستند. در کشور دانمارک، اصل بر این است که به ازای هر ۵۰۰ کیلوگرم پسماند باید یک خودری مخصوص فعالیت کند. در این کشور، پسماندهای تمامی شهرها به صورت مکانیزه، جمعآوری میشود. استانداردهای سختی نیز در زمینه کارگذاری مخازن در فاصله بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ متر وجود دارند. کارگذاری مخازن، یکی از وظایف پیمانکاران به شمار میآید. البته این فاصله بنابر نقشههای حجم پسماندهای تولید شده در مناطق مختلف، قابل تغییر است که بین شهرداریها و پیمانکاران بر سر آن توافق میشود. هم اکنون در شهر کپنهاگ بیش از ۳۷ هزار مخزن بزگ کارگذاری شده است. برآورد میشود هزینه جمعآوری هر کیلو پسماند در دانمارک برابر با ۵/۴ دلار باشد (بر اساس برآورد سال ۲۰۰۵ انجمنهای میان شهری). از دیگر قوانین موجود در کشور دانمارک، این است که پیمانکاران تنها وظیفه دارند پسماندهای مخازن بزرگ شهری که معمولاً در مراکز پر رفت و آمد تعبیه شدهاند را با هزینههای عمومی جمعآوری کنند. در این کشور، پسماندهای خانگی هر هفته دوبار و در روزهای مشخص برای هر مرحله، جمعآوری شده و به ازای هر کیلو، از شهروندان، هزینهای دریافت میشود. این هزینهها که بنا بر متغیرهای خاصی از قبیل پسماند تفکیک شده، یا مخلوط و خشک یا تر محاسبه میشود هر ماهه به وسیله قبوضی با نام خدمات شهری، به شهروندان ارائه میشود. شهروندان همچنین باید پسماندهای خود را در کیسههای مخصوصی قرار دهند که روی آن، نوع پسماند نوشته شده است. این کیسه که از مواد قابل بازیافت، ساخته میشود به صورت رایگان و به مقدار مشخصی در اختیار شهروندان قرار میگیرد. هر گونه تخلفی از سوی شهروندان در این زمینهها پس از گزارش پیمانکاران به شهرداری، در مراجع قضایی پیگیری میشود.
هماکنون چند دهه است که دولت دانمارک در پی سیاستهای زیستمحیطی خود به زباله به عنوان یک منبع مینگرد. در سال ۲۰۰۳ به طور میانگین هر دانمارکی ۵۵۹ کیلوگرم زباله داشته است که از پلاستیک و کاغذ تا بطری و باطری، متفاوت بوده است. حدود ۱۰ هزار دانمارکی در تجارت جمعآوری زباله فعالیت میکنند که حدود ۰/۱ درصد کل جمعیت این کشور را تشکیل میدهد. تلاش سخت برای دستیابی به دانمارکی سبزتر باعث شده که این کشور به رکوردی جالب دست یابد.
آمار دولتی نشان میدهد در سال ۲۰۰۳، ۳۱ درصد زبالههای خانگی بازیافت شده و ۶۲ درصد سوزانده شده است. ۶ درصد باقیمانده نیز در زمین دفن شده است. اگرچه میزان کل زبالههای دانمارک به اندازهای نیست تا این کشور به ایجاد مراکز بازیافت زباله بپردازد اما به ویژه زبالههای پلاستیکی، زباله محصولات الکترونیکی باطریها و فلزات برای بازیافت به خارج این کشور فرستاده میشوند. دولت همچنین در حال ترغیب صنایع به تولید محصولاتی است که زبالههای کمتری را از خود به جای میگذارند تا میزان تولید زباله کشورش را محدود کند.
منابع:
۱. پایگاه خبری صد خبر، (۱۳۹۲)، ۲۰ کشور برتر جهان از لحاظ سطح زندگی.
۲. جامعه خبری- تحلیلی الف (۱۳۹۱)، ۱۱۰ کشور برتر جهان از نظر کیفیت زندگی.
۳. ثناییپور، هادی (۱۳۹۳)، سیاستهای کارآفرینی در جهان. کمیسیون کارآفرینی و کسبوکار مجمع تشخیص مصلحت نظام.
۴. Tourism statistics at regional level – Statistics Explained – Europa.eu
http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/Tourism_statistics_at_regional_level
۵. http://www.pwut.ac.ir/
۶. http://www.rahyaban.com/pages/view/pageid/۱۷۹/lang/fa
۷. http://www.itc-canada.com/fa/denmark/about_denmark.htm
۸. http://www.chehoteli.com/Country/Denmark/
۹. http://www.iran-embassy.dk/dk-travel-guide-fa.html
۱۰. http://www.isna.ir/fa/news/۹۴۱۱۰۶۰۳۱۱۱/
۱۱. http://www.taamolnews.ir/fa/news/۷۳۷۹۸
۱۲. http://memarinews.com/vdceeo۸z.jh۸z۷i۹bbj.html
۱۳. http://www.applyabroad.org/forum/showthread.php?۵۹۵۷۲