ریشه های چنار در تاریخ تهران

برزن نیوز: چنارهای تهران ریشه ای تاریخی دارند و سندیات موجود در این زمینه، سفرنامه‌های مربوط به ایران و تهران در دوره صفوی است. مهمترین سفرنامه ای که در مورد چنارهای تهران و درختان کهنسال این شهر می‌توان به آن اشاره کرد دو مورد است؛ نخست سفرنامه «پیترو دلاواله» و دیگری سفرنامه هایی از «مادام دیالافوا». در سفرنامه دلاواله، به درختان تنومند چنار به عنوان درختانی ویژه اشاره شده و می‌گوید اگر استانبول را شهر سروها بنامیم تهران را نیز شهر چنار می‌نامیم.
در دوره معاصر نیز توجه ویژه ای به این درخت صورت گرفته است زمانی که در دوره پهلوی اول خیابان ولیعصر(عج) فعلی یا همان جاده پهلوی را احداث می‌کردند، شهردار وقت تهران بر آن شد که درختان کهنسال چنار در این خیابان کاشته شود به این دلیل که چنار درخت بومی تهران بوده است و همچنین در آن زمان آب و هوای تهران خنک تر بوده و منابع آبی بیشتری داشته‌ایم، در نتیجه شرایط اقلیمی مان نیز برای کاشت و نگهداری این درخت بسیار مناسب بوده است. از طرفی نگاه دیگری که می‌توان به این درختان در بستر خیابان ولیعصر(عج) داشت این است که امتداد دو کاخ را به هم وصل می‌کردند یعنی کاخ مرمر و کاخ سعداباد، ضمن این که درختان هر دو باغ نیز چنار است. اصلا احداث خیابان ولیعصر به این منظور بود تا راهی میان دو کاخ شکل بگیرد و دلیل انتخاب چنار نیز این بود که این ها درختان «باغ شهر» تهران بوده اند.
همانطور که گفته شد، زمانی که درختان چنار در تهران بسیار مقبول بود و زیاد کاشته می‌شد با شرایط اقلیم تهران متناسب بود. ما هزار رشته قنات زنده داشتیم که در طول چهل-پنجاه سال گذشته به دلیل برج سازی ها و ساخت و سازهای نامتناسب با اقلیم تهران خشکانده و کور شده، مسیر آب آن ها را تغییر داده ایم و یا به فاضلاب تبدیل شده است. کور شدن قنات‌ها، رها کردن فاضلاب برج‌های شمال تهران و مناطق مختلف در قنوات باعث شده است که درختان چنار رو به نابودی بروند. احیا کردن درختی که زندگی آن متناسب با شرایط اقلیمی خاص است، آن هم در شرایطی که مردم ایران به خاطر آلودگی سرطان می گیرند کاری دور از انتظار و غیرممکن است. با این وجود مهم ترین چیز آن است که نگاه مدیریت شهری تهران تغییر کند؛ یعنی شهرداران، شورای شهر و مدیریت کلان شهری متوجه شود که تهران چگونه به اقلیم خود بازگردد تا بتواند هویت گذشته خود را بازیابی کند.