پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
مسئولیت اجتماعی سازمان یا شرکت (corporate social responsibility یا به اختصار CSR) مثل تمام مفاهیم مرتبط با حوزه کسب‌وکار، باید بتواند مسیرهایی روشن و قابل‌اتکا در اختیار صاحبان کسب‌وکارها بگذارد تا از آن طریق بتوانند نیازهای تمامی ذی‌نفعان‌شان را تأمین کنند به‌ویژه در شرایط اضطراری. در این‌جا تلاش کرده‌ام چند مسیر را در حوزه CSR با استناد به تجربه‌های آزموده‌شده معرفی کنم.
۱- پول همچنان حرف اول را می‌زند
در مرحله واکنش و در کوتاه‌مدت اهدای کمک‌های مالی انسان‌دوستانه بسیار ارزشمند هستند زیرا از این طریق می‌توان نیاز به تجهیزات و اقلام بهداشتی و پزشکی را پاسخ گفت. مایکروسافت تاکنون یک میلیون یوآن و کمپانی دِل دو میلیون یوآن به چین کمک کرده‌اند. البته کمک‌های مالی انسان‌دوستانه باید به نهادهای معتبر اهدا شود.
۲- بگو کسب‌وکارت چیست تا بگویم چطور کمک کنی؟
یک قاعده کلی در CSR می‌گوید مسئولیت اجتماعی شما باید با نوع کسب‌وکارتان هماهنگی داشته باشد. برای مثال فیسبوک به سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده است تا پایان شیوع ویروس کرونا می‌تواند به‌صورت رایگان در فیسبوک دست به تبلیغات بزند. یک کمپانی شوینده ایرانی در همان روزهای ابتدایی شیوع ویروس شروع به ساخت و توزیع رایگان مواد ضدعفونی کرد. یک کمپانی پوشاک در ایران به‌صورت رایگان برای کادر درمان لباس مخصوص پزشکی می‌دوزد.
۳- اگر کارمندانت مهم‌ترین ذی‌نفعانت نیستند، یک جای کسب‌وکارت حسابی می‌لنگد
CSR مدیریت منافع همه ذی‌نفعان یک کسب‌وکار است و هر کسب‌وکار در یک تقسیم‌بندی کلی دو نوع ذی‌نفع دارد؛ ذی‌نفعان درون سازمان و ذی‌نفعان بیرونی سازمان. ذی‌نفعان درون سازمان‌ها همان کارمندان هستند. تدوین و اجرای پروتکل مخصوص دوران شیوع بیماری با کمک واحد منابع انسانی سازمان که در آن مواردی مثل کاهش ساعات کاری کارمندان، دورکاری، مرخصی در صورت ابتلا، تأمین بهداشت محیط‌های کاری و… لحاظ شده باشد بسیار مهم است. برای مثال آمازون به کارگران خود که قرارداد ساعتی با این شرکت دارند، حقوق کامل مطابق قراردادشان را پرداخت خواهد کرد حتی اگر کمتر از آن میزان کار کنند. بسیاری از کارمندان این شرکت که امکان دورکاری دارند، دورکار شده‌اند. این کمپانی حتی برای مصاحبه‌های استخدام هم قوانین تازه وضع کرده و آن‌ها را به‌صورت آنلاین انجام می‌دهد.
۴- شما بخشی از یک کل هستید
یک شرکت یا سازمان، حلقه‌ای است در زنجیره اقتصاد و در زمان‌های مثل شیوع ویروس کرونا همه زنجیره متأثر می‌شوند؛ از تأمین‌کنندگان مواد و تجهیزات شما تا پیمان‌کاران و مشتریان و… . شرایط پیش آمده را در قراردادهای‌تان منظور کنید.
۵- خودت را برای ویروس بعدی آماده کن
آنفولانزای پرندگان، سارس، مرس و حالا کرونا همگی ریشه‌های زیست‌محیطی دارند. تخریب زیستگاه‌های حیوانات برای گسترش شهرها که باعث نزدیکی بیش از حد حیوانات و انسان‌ها و انتقال بیماری‌ها بین آن‌ها می‌شود، نگهداری حیواناتی که به‌عنوان غذای انسان استفاده می‌شوند در شرایطی که امکان انتقال ویروس بین آن‌ها وجود دارد و حالا گرمایش کره زمین به‌خاطر سوزاندن سوخت‌های فسیلی که باعث از بین رفتن برخی گونه‌ها و تکثیر گونه‌های دیگر می‌شود که برای محیط‌زیست و انسان مضر هستند. پس اگر شما جزو آن کسب‌وکارهایی هستید که به هر نوعی به محیط‌زیست آسیب می‌زنید، وقت بازنگری در ارزش‌هایتان است چون در غیر این صورت باید خودتان را برای ویروس بعدی آماده کنید.
مهسا علی‌بیگی (پژوهشگر مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی)
