دوره شهرسازی خودرو محور پایان یافته است

به گزارش برزن نیوز به نقل از روابط عمومی مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران؛ محمد حسین بوچانی در جلسه معرفی و بررسی کتاب «هزینه بالای پارکینگ رایگان» که با حضور محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران، مریم جابری، ویراستار علمی ترجمه کتاب، شهاب‌الدین کرمانشاهی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، هانیه هودسنی، عضو هیئت علمی دانشگاه هنر، شیرین احمدنیا، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبائی و محمد ‌حسین نوروزی، مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی امور حمل و نقل و ترافیک برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: هر نوع سیاست گذاری که شکوفایی و سرزندگی انسان را در شهر محدود کند و امکانات را در اختیار خودرو قرار دهد شهر را به سمت نظام سرمایه‌داری نابود کننده سوق خواهد داد.
وی با بیان اینکه امروزه شاخص‌های توسعه شهری نیازمند تحولات جدی بوده و دوره اصلاح برخی از این شاخص‌های صرفا کمی و سیاست‌گذاری به نفع گروه‌های خاص در شهر فرا رسیده است، ادامه داد: دهه هاست در نظام برنامه‌ریزی، همه چیز به غلط، به نفع خودرو و حذف انسان به عنوان ژن بنیادین شکل‌گیری شهر سمت و سو یافته است.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان اینکه باید شجاعانه و مسئولانه، این سیاست شهری نابرابری‌ساز و ضد پیشرفت را باید متوقف کرد، یادآور شد: البته این توقف، هزینه‌های زیادی دارد ولی راهی جز توقف این رویه‌های مخرب برای به‌گشت جامعه شهری وجود ندارد‌.
وی در ادامه با اشاره به بند ۶-۶ طرح جامع شهر تهران مصوب سال ۱۳۸۶ و بند ۴-۱۳ پیوست‌ این طرح بیان کرد: ساماندهی ضوابط و مقررات توسعه پارکینگ به شهرداری تهران تکلیف شده است اما متاسفانه در این خصوص کاری انجام نشده و هنوز بر همان مدار غلط گذشته اصرار می‌شود که نشان دهنده نیاز به تحولات جدی است.
بوچانی با بیان اینکه کتاب هزینه بالای پارکینگ رایگان نقد نظام برنامه‌ریزی خودرو محور، کم‌توجهی به افراد فرودست و سوبسید دادن به کسانی است که امکانات بیشتری در اختیار دارند، تاکید کرد: افرادی که عارضه‌ی بیشتری بر شهر ایجاد می‌کنند، باید عوارض‌ بیشتری پرداخت کنند.
به اعتقاد وی؛ طرح دیدگاه‌های پیاده‌مداری و دوچرخه‌سواری در شهرها و توقف ساخت بزرگراه‌ها در در همین چار چوب سیاستی است. برای تغییر این سیاست‌ها نیازمند اصلاح قوانین و ایجاد الزامات حقوقی تازه هستیم.
رئیس مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان اینکه برای توقف سیاست‌های غلط و ضد شکوفایی شهری بسیار دیر شده و خودرو از دشمنان شکوفایی و پایداری شهری است، گفت: سیاست جابجایی کمتر دسترسی بیشتر الگوواره جدی و استراتژی راهبردی شهرهای حال و آینده است.
وی با اشاره به اینکه تداوم روند کنونی نظام خودرومحوری نه عقلانی و نه میسر است، افزود: تاخیر در از سرگیری برنامه‌های کاهش جابجایی و حمل و نقل پاک، هزینه‌های جبران‌ناپذیری به بار خواهد آورد. هرگونه تاخیر در این خصوص به صورت تصاعدی هزینه محیط زیستی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به بار می آورد.
به اعتقاد محمد حسین بوچانی، تغییر رویکردهای نادرست گذشته و توجه به رویکرد انسان محوری در شهر به کمک اهل علم و مدیران شهری با تغییر لوایح و قوانین سرعت بیشتری یافته و شهر را به سمت پایداری هدایت خواهد کرد.

مقاومت اجتماعی به دلیل تداوم سیاست اشتباه پارکینگ رایگان
در ادامه این نشست رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به اینکه امروزه مساله پارکینگ در ایران و بسیاری از کشورها به عنوان دغدغه اصلی برنامه‌ریزان و مدیران شهری مطرح است، گفت: سیاست‌های غلط مانند پارکینگ‌های رایگان طی سالیان موجب ایجاد حقوقی شده است که تغییر در آن می‌تواند با مقاومت اجتماعی همراه باشد.
محمد علیخانی افزود: تغییر سیاست‌های اشتباه (مانند پارک حاشیه‌ای رایگان و یا استفاده از پارکبان) نیازمند مدیریت یکپارچه شهری، عدم تعدد دستگاه‌های تصمیم‌گیر و شناسایی و اصلاح خلاءهای قانونی موجود است که در صورت عدم اصلاح به موقع منجر به ایجاد خسارات و هزینه‌هایی برای شهروندان و مدیریت شهری خواهد شد.
علیخانی با اشاره به اینکه شورای شهر تهران با توجه به وظیفه خود اقدام به الزام شهرداری تهران به ارائه برنامه‌ عملیاتی ساماندهی هوشمند فضاهای پارک حاشیه‌ای شهر تهران کرده است، یادآور شد: در مطالعات انجام شده در سازمان حمل و نقل و ترافیک، حدود یک میلیون فضای پارک با قابلیت پارک حاشیه‌ای برای شهر تهران برآورد شد که با در نظر گرفتن ضوابط و چارچوب‌های ارائه شده از سوی شورایعالی ترافیک به حدود دویست هزار کاهش یافت.

کتابی که دیدگاه اندیشمندان حوزه شهری را تغییر می دهد
در بخش دیگری از این جلسه عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: مهم‌ترین ویژگی این کتاب در به چالش کشیدن نگرش‌های موجود و شیوه‌های مرسوم فکر کردن در بین اندیشمندان، مدیران و برنامه‌ریزان شهری است.
شهاب الدین کرمانشاهی افزود: این کتاب می تواند یک زمینه و نقطه شروع باشد که مدیران و کارشناسان متخصص در زمینه شهری به این نکته فکر کنند که همیشه قرار نیست، به الگوهای رایج، پای‌بند باشند و اتفاقاً گاهی جواب صحیح و بهتر برای شهرهای ما در نگاه انتقادی به عملکردهای موجود و زیر سؤال بردن پایه نگرش‌های فعلی نهفته است.
وی با بیان اینکه کار خوب مرکز مطالعات برای سرمایه‌گذاری روی ترجمه و انتشار این کتاب باید با ترویج این نگاه و رویکرد همراه باشد، ادامه داد: هر چند فراهم بودن پارکینگ شرط لازم برای استفاده از وسایل خودروی شخصی است، به همین دلیل برنامه‌ریزی پارکینگ بخش مهمی از برنامه‌ریزی شبکه حمل‌ونقل است.
به اعتقاد وی؛ این کتاب می‌تواند نه تنها از دیدگاه مهندسی حمل و نقل و برنامه‌ریزی شهری و شهرسازی، بلکه به عنوان حاصل عمر یک اندیشمندکه با نگاهی جامع به بررسی این موضوع پرداخته مورد توجه قرار گیرد.

سیاست پارکینگ رایگان باعث افزایش خودروها شده است
هانیه هودسنی، عضو هیات علمی دانشگاه هنر نیز با بیان اینکه پارکینگ رایگان بر سیاستگذاری‌های شهری در نظام توسعه CBD کلانشهرها درحوزه ترافیک، محیط زیست، اجتماعی و اقتصادی تاثیر به‌سزایی دارد، گفت: این تاثیرات شامل مواردی همچون تمرکز فعالیت‌ها و کسب و کارها در نواحی مرکزی شهرها، مطلوبیت بیشتر استفاده از خودروهای شخصی در مقابل استفاده از حمل ونقل عمومی، عدم الزام به تامین پارکینگ در کاربری های جاذب جمعیت یا عدم امکان تامین آن به دلیل محدودیت های مورفولوژیک قطعات، الزام به تامین پارکینگ برای تمام واحدهای مسکونی در همه مناطق شهر به صورت یکسان بدون توجه به شبکه حمل و نقل عمومی، نیاز به مسکن با قیمت پایین تر و غیره و در نهایت افزایش مالکیت خودرو و تشویق استفاده از آن با وجود پارکینگ رایگان در مقصد می شود.
خودرو محوری نابرابری اجتماعی به همراه دارد
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی نیز گفت: از منظر جامعه شناسی شهری، حضور و جایگاه اقتصادی- اجتماعی شهروندان و ساختار روابط اجتماعی در حوزه عمومی زیست شهری، با تاکید بر موضوع دسترسی یا عدم دسترسی به وسایل نقلیه شخصی و اولویت‌هایی که بنا به سیاست‌های شهری در حوزه حمل و نقل به نیازهای بخشی از شهروندان داده می‌شود ما را متوجه وجود نابرابری‌های اجتماعی و مصادره شهر به نفع دارندگان خودرو می‌کند.
شیرین احمدنیا با بیان این مطلب افزود: نظام حمل و نقل شهری با اولویت قرار دادن اتومبیل‌ها و سواره‌ها، نادیده گرفتن عابران و فرستادن آن‌ها به زیرگذرها و یا استفاده از پل‌‌های هوایی و پیاده‌روهایی که عموما برای عبور عابران و خصوصا معولان و سالمندان نامناسب هستند، ایجاد تقابل بین دارندگان و ندارندگان خودرو تصویری ناخوشایند از نابرابری‌های اجتماعی، خشونت و ناامنی‌ها را به رخ می‌کشد و موجب وارد امدن آسیب جدی به بخش اعظمی از جامعه می‌شود.
این استاد دانشگاه یادآور شد: جایگزین شدن سیاست پارکینگ غیر رایگان، تغییر فرهنگ سلطه خودرو و تاثیرگذاری پیامدهای این سیاست‌ها در سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی عموم شهروندان، در صورت پیاده‌سازی صحیح می‌تواند از اهداف جامعه‌شناسانه این تغییرات باشد و ما را به شعار زیبا و ایده‌آل “تهران شهری برای همه” نزدیک‌تر ‌کند.

کتابی که نظام شهرسازی و مدیریت شهرها را متحول می کند
در ابتدای این نشست نیز مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران با بیان اینکه
کتاب هزینه بالای پارکینگ رایگان نخستین بار در سال ۲۰۰۵ منتشر و در سال ۲۰۱۱ مورد ویرایش مجدد قرار گرفت و تا سال ۲۰۱۷ بارها تجدید چاپ شده است، گفت: این کتاب علاوه بر زبان انگلیسی، به زبان‌های روسی، چینی و رومانیایی نیز ترجمه شده و یا در حال ترجمه است و در ایران هم به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.
محمد حسین نوروزی با بیان این مطلب افزود: این کتاب، از زمان انتشار اولیه تا کنون، توانسته توجه بسیاری از صاحب نظران و نشریات معتبر را جلب نماید و به شخصه بیش از ۱۵ نقد مثبت از طرف مراجع دارای اعتبار در مورد این نویسنده و کتاب ایشان دیده و خوانده ام. دلایل جذابیت و مقبولیت این کتاب در سطح جهانی را می‌توان در عواملی مانند موضوع پارکینگ و عوارضی که برای شهرها ایجاد می‌کند، محدود به مرزهای خاصی نیست و در همه جا، ایجاد پارکینگ رایگان، با تحریک تقاضا، خودرو محوری شهر و عوارض اقتصادی و اجتماعی آن را به دنبال خواهد داشت، دنبال کرد.
مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی حمل و نقل و ترافیک مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران بیان کرد: نگارش این کتاب دو بعد قابل توجه دارد، یکی جنبه آکادمیک که با مطالعات موردی فراوان و محاسبات اجزاء مختلف ارائه شده و یکی هم جنبه‌هاب تمثیلی و استعاری کار. تلفیق این دو بعد، مجموعه‌ای فراهم آورده که اطلاعاتی کاربردی در اختیار خواننده قرار می‌دهدکه به رغم حجم بالای کتاب، کشش لازم هم برای دنبال کردن مطلب وجود دارد.
بنا بر این گزارش مریم جابری، ویراستار فنی ترجمه کتاب نیز گزارشی در خصوص کتاب ارائه کرد.