شهرها دائم دستخوش تغییرات میشوند و بسیاری از فضاهای درون بافت شهری را فراموش میکنند. همانطور که ساختمانهای تاریخی بدون استفاده بازسازی میشوند و استفاده مجدد تطبیقی آنها مورد بررسی قرار میگیرد، همین روند برای فضاهای عمومی بدون استفاده نیز قابل اجرا است. مداخلات کوچک با استفاده از منابع ساده و راهحلهای نوآورانه، راه مناسبی برای زندهکردن کوچهها، میدانها و بزرگراههای نادیده گرفتهشده و ادغام مجدد آنها با فضای شهر است.
تبدیل مکانهای فراموششده به فضاهای باکیفیت میتواند بسته به زمینه کاربری آن مکان و مقیاس پروژه، چالشبرانگیز باشد و در این راستا، طرحهای ابتکاری متفکرانه از جایگاه ویژهای برخوردار است. شواهد نشان میدهد که انجام بعضی از مداخلات نهتنها میتواند با سازگاریهای ساده و در عین حال مؤثر، به فضاهای فراموششده در شهرها یا محلهها هویت دوباره ببخشد، بلکه میتواند زندگی را به جریان بیندازد و افرادی را برای سکونت جذب کند.
بودجه، محل و موارد استفاده، مواد و ساختارها در نحوه بازسازی مکانها تأثیر دارد؛ ساخت زمینهای بازی که زندگی را به خیابانهای بدون استفاده بازمیگرداند، به رنگآمیزی ساده یا سازههای فلزی و چوبی نیاز دارد، برای افزودن ارزش به بعضی مکانها به آینهها، مصالح پیشرفته و آثار هنری نیاز است و نیمکتها میتوانند مکانهایی را برای استراحت و ملاقات با همسایگان جامعه فراهم کنند. در ادامه چند نمونه از تأسیسات شهری ساده معرفی میشود که با موفقیت به این امر دست یافتهاند.
Agora Maximus | مونترآل، کانادا
آگورا ماکسیموس یک پروژه شهرسازی مبتکرانه است که با استفاده از مبانی شهرسازی تاکتیکی و با پیشنهاد نصب ماژولار بسیار بادوام و یکپارچه در حال اجرا است. رویکرد تیم طراحی این پروژه، نصب و راهاندازی موقت منظره خیابانی پرجنبوجوش است که میراث کوارتیر لاتین را بهعنوان محل تأسیس مؤسسات فرانسوی شهر تأیید میکند، همچنین فرهنگ جشن و شادی را به نمایش میگذارد.
پروژه آگورا ماکسیموس که از ۲۰۲۲ آغاز شد، یک فرم شهری فراگیر است و پیادهروی فصلی خیابان سنت دنیس را با سکوهای پیکسلی برای تماشای منظره خیابانی متحرک و هنرهای زنده در طول جشنوارههای تابستانی جشن میگیرد. این مکان دو نقطه عطف فرهنگ لاتین شامل Agora، مکانی برای جلسات شهری و Circus Maximus، یک آمفیتئاتر خطی برای سیرکهای خیابانی و هنرهای تجربی ترکیب میکند.
نصب New Ark | آرهوس، دانمارک
پروژه New Ark در یک کوچه باریک در منطقه Godsbanen در آرهوس، یک تجربه هنری را برای تشویق تفکر در بدن، معماری و تغییرات سریع آبوهوا فراهم میکند. New Ark در نزدیکی دانشکده معماری آرهوس ساخته شده است و در مسیری به طول ۵۰ متر از کاشیهای بتنی مواج و شناورهای نجات فولادی صیقلی برای ایجاد یک فضای شهری با ارزش هنری بالا استفاده کرده است.
تمرکز تیم طراحی بر یکی از بزرگترین چالشهای زمانه یعنی آب است؛ سه شناور نجات که در سطح بتونی فرو رفتهاند، گویی از پشتبامهای شهر پرتاب شدهاند و موجهایی در زمین ایجاد کردهاند. با استفاده از شبیهسازی دیجیتال، حرکت آب در کسری از ثانیه، زمانی که آب با سه شناور نجات برخورد میکند، ثبت شده است تا بینشی شگفتانگیز از طبیعت زودگذر آب ارائه دهد.
این اثر هنری در مکانی واقع شده است که ۱۰۰ سال پیش، یک منظره طبیعی پرآب بود. اعلام وجود آب در کوچه بهعنوان هشداری برای بالا آمدن سطح دریا، همچنین ادای احترام به تاریخ نامرئی این مکان عمل میکند.
Rodda Lane | ملبورن، استرالیا
پروژه Rodda Lane بخشی از احیای قلمروی عمومی دانشگاه RMIT است که فضاهای کماستفاده را به مکانی زنده و دلپذیر تبدیل میکند. مسیرهای پشتی خانهها برای ایجاد یک نقطه کانونی جدید برای پردیس شهر به هم متصل میشوند و با افزودن فضاهای انعطافپذیر، مکانی برای بهبود رفاه دانشجویان ایجاد میکنند.
طراحی پروژه در اطراف دو حیاط متمرکز است که بهعنوان لنگر برای فعالیتهای اجتماعی در محوطه عمل میکنند. صندلیهای سفارشی جدید و سایهبانهایی از نوع آلاچیق در میان گلدانها، همراه با افزایش روشنایی برای بهبود تجربه دانشجویی در فضای باز نصب شده است. این حیاطها با خطوط باریک تنگ با حجمهای عمودی چشمگیر به هم متصل میشوند.
OMOKEN Park | کوماموتو، ژاپن
پروژه پارک OMOKEN برای بازسازی ویرانه ساختمانهای آسیبدیده در زلزله ۲۰۱۶ کوماموتو انجام شده است. یک فضای عمومی با مشارکت شهروندانی که زلزله را تجربه کردهاند، برای تعامل با مناطق خرید، رویدادهای محلی، کاربری اداری و تبادل فرهنگی در آن محل احداث شده است. این طرح شامل استفاده از فضای زیر بیرونزدگی بامها، فضای پشتبام، پارکلت و عناصری است که در خیابان یافت نمیشوند. فضای پروژه دارای شکل مقطعی پلهمانند است و خیابان پرجنبوجوش در جلو و منطقه آرام در پشت را به هم متصل میکنند.
Red Planet | شانگهای، چین
سیاره سرخ (Red Planet) یک مداخله فضای عمومی است که برای تقویت تعاملات، جذب مشتریان و افزایش تجربه در فضای عمومی و خصوصی در یک خیابان خردهفروشی در فضای باز طراحی شده است. یک توسعه مختلط با مساحت ۲۵۰ هزار متر مربع با مرکز خریدی به وسعت ۱۱۰ هزار متر مربع، یکی از شلوغ و و محبوبترین مراکز خرید در شانگهای است. این پروژه نوآورانه و الهامبخش، فراتر از نصب تزئینات معمولی است که کودکان و بزرگسالان را جذب میکند تا به جای عبور از کنار آن، زمانی را برای تعامل با سایر کودکان و خانوادهها بگذرانند.