در بعضی از مناطق جهان که به مناطق آبی معروف هستند، امید به زندگی بهدلیل پیشرفت در مراقبتهای بهداشتی، بهبود شیوههای بهداشتی و تغذیه سالم رشد چشمگیری داشته است. پیش از این، رسیدن به صدسالگی موفقیت نادری بود که نصیب تعداد کمی از افراد میشد، اما در حال حاضر رسیدن به صدسالگی موضوعی غیرمعمول نیست. آمریکا، آسیا و اروپا هر کدام حداقل یک منطقه آبی دارند که بهعنوان نمونههای کلیدی برای زندگی بهتر و طولانیتر مورد مطالعه قرار میگیرند.
منطقه آبی چیست
یک روزنامهنگار آمریکایی، ۲۰ سال پیش اصطلاح «منطقه آبی» را برای توصیف مناطق خاصی از جهان ابداع کرد که در آن مردم از نرخ طول عمر بسیار بالایی برخوردار هستند. چندین دهه پیش از آن نیز دانش مربوط به افزایش طول عمر و علل اساسی آن موضوع بحث محافل علمی بود. تحقیقاتی که در دهه ۱۹۹۰ انجام شد، نشان داد که دلیل رسیدن بسیاری از اهالی ساردینیا به صدسالگی تغذیه مدیترانهای سالم، استراتژیهای رفاه و ویژگیهای منحصربهفرد جغرافیای خاصی است که سلامت افراد و در نتیجه طول عمر را ارتقا میدهد.
کشف اسرار یک منطقه آبی پیچیده نیست و میتوان گفت که همه آنها ویژگیهای مشترکی دارند؛ ساکنان آنها پویا و فعال هستند، دیدگاه مثبتی نسبت به زندگی دارند، ارتباطات معناداری با دیگران برقرار میکنند و از یک رژیم غذایی سالم پیروی میکنند. قانون ۸۰ درصد ژاپنیها توصیهای بسیار کارآمد است که به ارتقای سلامتی کمک فراوانی میکند، بر اساس این قانون افراد هنگامی که ۸۰ درصد احساس سیری کنند، دیگر غذا نمیخورند. اهمیت رژیم غذایی گیاهی با تقلید از رژیم غذایی منطقه آبی نیز غیرقابل انکار است.
آنچه سنگاپور را به منطقه آبی تبدیل کرده است
سنگاپور یکی از مناطقی است که بهتازگی به فهرست مناطق آبی اضافه شده است و به ساردینیا (ایتالیا)، اوکیناوا (ژاپن)، نیکویا (کاستاریکا)، ایکاریا (یونان) و لوما لیندا (ایالات متحده آمریکا) پیوسته است. پیش از آن تمام مناطق آبی جزیره و شبهجزیره بودند و ویژگی منحصربهفرد سنگاپور که یک محیط کاملاً شهری است آن را از سایر مناطق آبی متمایز میکند.
سنگاپور از سال ۱۹۶۰، با موفقیت ۲۰ سال طول عمر ساکنان خود را افزایش داده است و در ۱۰ سال گذشته، تعداد صدسالهها در سنگاپور دوبرابر شده است. این کشور با صعود به صدر فهرست رتبهبندی امید به زندگی، به یکی از مناطقی در جهان تبدیل شده است که مردم در آن زندگی طولانیتر و سالمتری دارند.
سنگاپور با اجرای مجموعهای از مقررات که تغییرات ضروری را تقویت میکند، به این مهم دست یافته است که از آن جمله میتوان به توسعه یک استراتژی برنامهریزی شهری اشاره کرد که موضوع سلامت را به شیوهای جامع در نظر میگیرد.
در سایر مناطقی که پر از افراد صدساله است، سنت، فرهنگ و تاریخ نقش بسیاری در طول عمر افراد دارد، اما این منطقه شهری آبی بهعمد برای رسیدن به این هدف طراحی شده است. سنتها نقش چندانی در عادتهای افراد سالم ندارند، بلکه تصمیمگیریهای عمدی برای تقویت آن عادات انجام شده است.
سنگاپوریها در مکانی زندگی میکنند که برای غذای سالم یارانه پرداخت میشود و به غذای ناسالم مالیات تعلق میگیرد. پیادهروی نیز یارانه دارد و برای رانندگی با خودروی شخصی باید مالیات پرداخت شود که صرف بهبود سیستم حملونقل عمومی میشود. این شهر مناطق سبزی را به طراحی جدید شهر اضافه کرده است که برای ساکنان جذاب است، همچنین یک سیستم مراقبت بهداشتی قوی ایجاد کرده است.
علاوه بر این، تلاشهایی برای ترویج همزیستی بین نسلی و حفظ کیفیت مطلوب زندگی برای افراد مسن انجام میشود. سنگاپور با ارائه مزایای مالیاتی همچون مشوقهای مالیاتی برای کسانی که نزدیک به اعضای خانواده مسنتر زندگی میکنند و ایجاد فضاهای خاصی که سبک زندگی فعالتری را برای سالمندان ترویج میکند، به داشتن زندگی فعال افراد پیر در جامعه کمک میکند. این امر بهویژه در دنیایی که بهطور فزایندهای در حال پیر شدن است، از اهمیت بسیاری برخوردار است.
نکته بسیار مهم دیگر، پرداختن به موضوع تنهایی در سنگاپور است؛ مشکلی بزرگ در شهرهای قرن بیستویکمی که نهتنها افراد مسن بلکه افراد در هر سنی را تحت تأثیر قرار میدهد. طراحی شهری سنگاپور با روشهایی مثل ساخت ساختمانهای چندطبقه با گزینههای مسکن متنوع، همزیستی و ارتباط را بین افراد در هر سنی تقویت میکند. ۸۰ درصد از جمعیت سنگاپور در ساختمانهای مسکونی عمومی زندگی میکنند که دارای آپارتمانهای خصوصی هستند و مناطق اشتراکی دارند که همیشه پر از مردم و فعالیتهای گوناگون است.
درسهایی برای شهرهای دیگر
نکته کلیدی افزایش امید به زندگی، فقط یک رژیم غذایی جادویی برای صدسالهها نیست، بلکه بررسی همه عواملی است که در این موضوع نقش دارند. شهرها باید برای جمعیت پیر رو به افزایش و چالشهای آن برنامهریزی مناسب داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که شهروندان با یک زندگی باکیفیت به سنین بالا میرسند.
راهاندازی فضاهای سبز، تقویت راهحلهای جابهجایی که شیوههای زندگی فعال را تشویق میکند و ایجاد فرصتهایی برای ساکنان برای ارتباط بدون شکاف بین نسلی یا ثروت میتواند مشکلات متعددی را حل کند که بر سلامت جسمی و روانی تأثیر منفی دارد. طراحی جدید شهرها برای مقابله با چالشهای تغییرات آبوهوایی، فرصت جدیدی برای توسعه برنامههای مربوط به مسائل بهداشتی و رفاهی ایجاد میکند.