چهارشنبه , ۱ اسفند ۱۴۰۳ - ۷:۰۹ بعد از ظهر
  • کد خبر 21063
  • مناطق کلان شهری از نظرگاه محیط زیست

    مناطق کلان شهری از نظرگاه محیط زیست

    کتاب مناطق کلان­ شهری از نظرگاه محیط­ زیست حاصل پژوهش مولف در دانشگاه خوارزمی تهران است که در بین سال­های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۷ به انجام رسیده است. این کتاب از چند وجه از جمله نوع نگاه به مسئله، بحث­های تئوریکی و حتی تحلیل­های آماری در مقیاس منطقه کلان­شهری تهران و کرج، دارای نوآوری­هایی است. هرچند برخی ممکن است قضاوت­های متفاوتی در این خصوص داشته باشند، اما باید پذیرفت که علم در کلیت آن و  علوم شهری به‌طور خاص، با نقادی (در مفهوم علمی آن) شکوفا می­شود و نگارش و انتشار یک مطلب به معانی نقطه پایان  بر یک ایده نیست.

    در ارتباط با اهمیت مسئله و چگونگی مواجهه با آن، در بخش­های مختلف این کتاب به‌صورت مفصل بحث شده است. آنچه لازم است به‌اجمال در این بخش گفته شود، گسترش شهر پس از عصر صنعت تحت تأثیر ابداعات حمل‌ونقل، تحولات فناورانه در حوزه اطلاعات و ارتباطات و توسعه انسانی-اجتماعی در مفهوم عام آن است که منجر به افزایش جمعیت و ارتقای کیفیت زیست بشر شده و به‌تبع آن، قلمرو توسعه شهرها را از محدوده جغرافیایی محلی، به مقیاس فراشهری و حتی مناطق کلان­شهری کشانده است که شناخت و تحلیل  چگونگی سازوکارهای حاکم بر شکل­گیری پدیده و پیامدهایی فضایی ناشی از آن به‌ویژه در ابعاد زیست‌محیطی، خود دانش، تخصص و ابزارهای سنجش ویژه خود را می­طلبد.

    به‌طورکلی، این کتاب مشتمل بر سه فصل است که فصل اول به بیان مفاهیم، نظریه­ها و رویکردهای کلاسیک، مدرن و پست‌مدرن در ارتباط با بنیان شهر و مناطق کلان­شهری پرداخته است. در فصل دوم عمدتاً به معرفی نظریه­ها و دیدگاه­های مرتبط با شهر، طبیعت و محیط‌زیست از منظر اندیشمندان علوم انسانی- اجتماعی پرداخته شده است. این فصل با ارائه دیدگاه­های نو در زمینه پایداری شهر تحت تأثیر حساسیت­های زیست‌محیطی دهه­های پایانی قرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم پایان می­یابد. با توجه به اهمیت اینکه بیان مصداقی مطالب در فهم بهتر موضوع کمک شایانی می­کند، در فصل سوم فرایند تکوین شهر و منطقه­ کلان­شهری تهران تحت تأثیر زمینه­ها و فرایندهای عام و خاص حاکم بر آن و در ابعاد مختلف، کالبد، جمعیت و فعالیت و به‌تفصیل موردبحث قرارگرفته است تا از این رهگذر، نحوه و سازوکار تأثیرگذاری آن بر تغییرات محیط‌زیست منطقه (به‌صورت ویژه آلودگی هوا)، بهتر شناخته شود.

    رئوس و محتوای این کتاب در چارچوب کتب درسی دانشگاهی تدوین نشده، لیکن می­تواند به‌صورت خاص مورد استفاده دانشجویان و علاقه­مندان رشته­های جغرافیا، برنامه­ریزی شهری و منطقه­ای، شهرسازی، مدیریت شهری، سیاست‌گذاری شهری، محیط‌زیست شهری و …  قرار گیرد.



    مطلب پیشنهادی

    مقامات چک، سال‌ها می‌خواستند سدی برای محافظت از رودخانه کلاباوا جنوب پراگ بسازند، این سد مشکلات بسیاری را حل می‌کرد اما به دلیل مشکلات مالی و بوروکراتیک از سال ۲۰۱۸ متوقف شد. اکنون پس از سال‌ها بعد، در عین ناباوری سگ‌های آبی این پروژه را در دست گرفتند و تقریبا یک شبه کار را تکمیل کردند. خبرهای مرتبط «شیطان سیاه» روی آب آمد /فیلم خرس قطبی سفید نیست! خبر بد برای آن‌ها که از عنکبوت و زامبی می‌ترسند / عنکبوت ترسناک زامبی پیدا شد سگ‌های آبی قهرمانان دوست‌داشتنی محیط زیست سگ‌های آبی از ماهرترین مهندسان طبیعت هستند. آنها می توانند سدهای عظیمی را با استفاده از شاخه ها، گل و سنگ بسازند تا جریان آب را کند کنند یا باعث تغییر مسیر آن‌ها شوند. این سازه ها حوضچه هایی را ایجاد می کنند که از آنها در برابر شکارچیان محافظت می کند و دسترسی آسان به غذا را فراهم می کند. این حیوانات با تغییر محیط زیست خود، به ایجاد تالاب‌هایی کمک می‌کنند که از تنوع غنی حیات گیاهی و جانوری پشتیبانی می‌کنند. علاوه بر این، سدهایی که آنها می‌سازند می تواند کیفیت آب را بهبود بخشد، فرسایش را کاهش دهد و حتی اثرات خشکسالی و سیل را کمتر کند. به خاطر مزایایی که آن‌ها ایجاد می‌کنند، اغلب به‌عنوان قهرمان‌های زیست‌محیطی مورد ستایش قرار می‌گیرند، چراکه بیشتر گونه‌های زیستگاهشان از این کار آن‌ها سود می‌برند. در مورد این سد هم گویا این سگ‌های آبی به صورت خانوادگی بیش از حد به این منطقه مهاجرت کردند؛ منطقه‌ای که محافظان و مسئولان مدت‌ها می خواستند سدهای کوچکی بسازند تا منطقه را غرقاب کنند و آن را به تالاب تبدیل کنند. سگ‌های آبی حداقل چهار سد ساخته‌اند؛ آن‌ها این سدها را روی یک خندق کنارگذر ساختند که در اصل توسط سربازان برای تخلیه یک پایگاه نظامی حفاری شده بود. آنچه در گذشته ایجاد کرده بودند، تأثیر منفی زیست محیطی داشت، اما سدهای ساخته شده توسط سگ‌های آبی، بیش از حد به بازسازی این منطقه کمک کرد و موجب تبدیل آن به یک تالاب غنی شد. سگ‌های آبی، یک سد ۱.۲ میلیون دلاری ساختند طبیعت بار دیگر زنده شد بوهومیل فیشر، از آژانس حفاظت از طبیعت جمهوری چک بر این باور است که طبیعت مسیر خود را طی کرده است و این سگ‌های آبی شرایط لازم برای منطقه را یک شبه تغییر داده‌اند. گویا پس انداز تخمینی مقامات چک برای این پروژه حدود ۱.۲ میلیون دلار بود و اکنون می‌توانند با استفاده از آن، این منطقه را به یک مکان طبیعی با پتانسیل گردشگری در جنوب پراگ، پایتخت چک تبدیل کنند. سگ‌های آبی، یک سد ۱.۲ میلیون دلاری ساختند این اولین باری نیست که سگ‌های آبی چنین شگفتی‌هایی ایجاد می‌کنند. در انگلستان، گروهی از سگ‌های آبی که به‌طور مرموزی به یک منطقه رفته بودند، پس از اثبات مزایای زیست‌محیطی خود در آن منطقه، ثابت کردند که لیاقت محافظت شدن را دارند. اکنون، بریتانیا نیز به دنبال ایجاد چندین پروژه برای ایجاد چنین اکوسیستمی است. جمعیت بیش از حد سگ‌های آبی در جمهوری چک در حال حاضر حدود ۱۵۰۰۰ تخمین زده می شود. البته آن‌ها علیرغم کار خوبشان، منتقدانی هم دارند، کشاورزانی که گاهی از قطع درختان شاکی هستند از آن‌ها ناراضی‌اند. اما در این مورد، در اطراف سایت هیچ گونه زمین کشاورزی وجود ندارد. به گفته فیشر به نظر نمی‌رسد که حتی در ده سال آینده سگ‌های آبی چنین مشکلی به وجود بیاورند. سگ‌های آبی، یک سد ۱.۲ میلیون دلاری ساختند

    سگ‌های آبی قبل از مهندسان دست بکار شدند، یک سد ۱.۲ میلیون دلاری ساختند

    مقامات چک، سال‌ها می‌خواستند سدی برای محافظت از رودخانه کلاباوا جنوب پراگ بسازند، این سد …

    دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *