کمبود توالت‌های عمومی؛ مسئله‌ای نادیده گرفته‌شده در مدیریت شهری ایران

برزن نیوز در بسیاری از شهرهای ایران، یکی از نیازهای ابتدایی شهروندان یعنی «دسترسی به توالت عمومی» همچنان با چالش‌های جدی روبه‌روست. این موضوع، گرچه در ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده به نظر می‌رسد، اما تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی، بهداشت عمومی، عدالت اجتماعی و حتی اقتصاد شهری دارد.

در حال حاضر، در اغلب فضاهای عمومی مانند پارک‌ها، میادین اصلی، بازارها و ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی، یا اثری از توالت عمومی نیست، یا امکانات موجود بسیار فرسوده، غیربهداشتی و ناکارآمد هستند. در برخی موارد هم استفاده از این سرویس‌ها یا رایگان نیست یا در ساعات مشخصی در دسترس‌اند.

چرا وجود توالت عمومی مهم است؟

وجود توالت‌های عمومی صرفاً یک خدمت رفاهی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از رعایت کرامت انسانی در برنامه‌ریزی شهری است. نبود این زیرساخت، عملاً برخی گروه‌های جامعه مانند سالمندان، کودکان، زنان باردار و کارگران روزمزد را در شرایط دشواری قرار می‌دهد. همچنین باعث کاهش حضور شهروندان در فضاهای عمومی، افت سرزندگی شهری، و در برخی موارد، افزایش رفتارهای نابه‌هنجار و غیربهداشتی می‌شود.

آیا این فقط مسئله‌ای بهداشتی است؟

خیر، این موضوع ابعاد اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی هم دارد. شهرهایی که به نیازهای پایه شهروندان توجه ندارند، عملاً مشارکت فعال مردم در فضاهای شهری را کاهش می‌دهند. از سوی دیگر، نبود توالت عمومی برای گردشگران، به ویژه در شهرهای تاریخی و مذهبی، یک نقطه ضعف جدی به حساب می‌آید.

گامی ساده برای شهری انسانی‌تر

سرمایه‌گذاری در ایجاد و نگهداری توالت‌های عمومی، شاید در نگاه اول یک اقدام کم‌اهمیت باشد، اما در واقع می‌تواند نمادی از احترام به شهروندان و حق آنان برای استفاده برابر از فضاهای شهری باشد. این موضوع باید در اولویت‌ طرح‌های توسعه شهری قرار گیرد، نه اینکه به‌عنوان یک گزینه لوکس یا غیرضروری کنار گذاشته شود.

شاید وقت آن رسیده باشد که در جلسات شورای شهر و بودجه‌بندی‌های شهرداری، موضوع «توالت عمومی» هم سهم خود را پیدا کند؛ نه از سر اجبار، بلکه از سر درک اهمیت آن در ساختن شهری انسانی، پاک و قابل زیست.

یسرا مرادی