برندسازی شهری، طراحی فضاها و پاتوق‌های شهروندی نیازهای مهم شهر کرج هستند

امروزه کارشناسان شهری معتقدند که مبلمان شهری به اندازه طرحهای توسعه شهری دارای اهمیت میباشد لذا برای مبلمان و سیمای شهری، بهای ویژه ای پرداخت می کنند . نیاز شهروندی ، سیمای شهری و به وجود آمدن هویت شهری عوامل کلیدی در نحوه استفاده از مبلمان شهری هستند.عواملی که متاسفانه در پی توسعه های شتابان شهرهای امروزی و تحولات بی حد آن ها، مورد کم توجهی قرار میگیرند.
دکتر مسعود سعیدی با بیان اینکه زیبا سازی مفهوم پایه ای و اساسی تمام اقدامات شهری است افزود : در واقع تعریف زیباسازی چیزی فراتر از گریم و بزک است . بنابر این زیبا سازی اقدامی ثانویه نیست اقدامی پایه ایست و باید در تمامی ارکان طراحی شهری و فضاهای شهری لحاظ شود و یا به عبارتی طبق تعریف کمیته زیباسازی کلان شهرهای کشور زیباسازی به کلیه اقدامات آگاهانه ای گفته میشود که موجب ارتباط بیشتر شهر و شهروند شده و فضاهای شهری را برای شهروندان تسهیل میکند .
وی تاکید کرد : هیچ شهر توسعه یافته ای بر اساس میزان و تعداد پروژه های کلانش به شهر تبدیل نمیشود . شهر خوب شهری با تعداد زیاد پروژه ها نیست . شهر خوب شهر اتوبان ها و خیابان ها نیست . شهر خوب شهری است که با شهروندانش ارتباط دوسویه برقرار میکند و روابط انسانی در آن تعریف شده است . بنابر این من اعتقادی به بزرگی و کوچکی پروژه ها ندارم. گاهی یک فضای شهری کوچک در گوشه ای از شهر تاثیر بسیار بزرگتری از ساخت اتوبانهای عظیم دارد و همه اینها همه به تعریف ما از شهر و زیباسازی بر میگردد لذا قاطعانه می توان گفت که در مقوله زیبا سازی ما با کیفیت محیط شهری سروکار داریم نه با ظاهر سازی و گریم و بزک
دکترای تخصصی طراحی و توسعه محصول با گرایش مبلمان شهری از دانشگاه بیرمنگهام انگلستان در پاسخ به این سوال که آیا طراحی مبلمان شهری می تواند به هویت شهر ها کمک کند افزود : مبلمان شهری متاثر از طراحی بالادستیش یعنی طراحی فضاهای شهری است و ما در شهرهایمان فقدان فضای شهری مناسب داریم . مبلمان شهری به تنهائی نمیتواند هویت بخش باشد وقتی بقیه اجزا فراهم نیست اما می تواند اولین گام باشد. در ضمن توجه دوتسان رو به این نکته جلب میکنم که وقتی از مبلمان شهری صحبت میکنیم در واقع داریم در مورد بیش از هشتاد عنصر و المان شهری حرف میزنیم که ساماندهی آنها در ایجاد هویت بصری بسیار مهم است. هر شهری قبل از هر چیزی باید هویت خود را پیدا کند و کرج نیاز به این دارد که به عنوان برند ، تعریف و هویت خود را داشته باشد و بقیه المانها و اجزاء شهری بر اساس هویت تعریف شوند. هر کدام از مدیران شهری یک تعریف و یک مبنا را برای کرج می گذارند و بر همان اساس عمل می کنند. سالیان سال که می بینیم و میشنویم که کرج ترکیبی از همه مردم ایران است و در همه جای دنیا به همین شکل است.و به این معنی نیست که شهر باید هویت چند پاره به خود گیرد بلکه به این معنی است که وقتی هویت یکسان ، واحد و محکم را داشته باشیم هر کسی که وارد شهر می شود آن هویت را می پذیرد و به بخشی از رفتار شهر تبدیل می شود.
ما بسوی یک جریان همسازی عناصر مبلمان شهری در تمام دنیا در حرکت هستیم
اکثر تحقیقات نوین مرتبط با توسعه شهری در قلمروی شهرسازی و گرافیک محیطی ، نشان از آن دارند که یکی از مهمترین پارامترهای تاثیرگذار در سیمای شهری ، مبلمان چیده شده در آن است .عناصری که علاوه بر کارکردی که دارند، زیبایی، نظم، خوانایی و هماهنگی سیستم شهری را نیز فراهم مینمایند. امروزه کارشناسان شهری معتقدند که مبلمان شهری به اندازه طرحهای توسعه شهری دارای اهمیت میباشد لذا برای مبلمان و سیمای شهری، بهای ویژه ای پرداخت می کنند . نیاز شهروندی ، سیمای شهری و به وجود آمدن هویت شهری عوامل کلیدی در نحوه استفاده از مبلمان شهری هستند.عواملی که متاسفانه در پی توسعه های شتابان شهرهای امروزی و تحولات بی حد آن ها، مورد کم توجهی قرار میگیرند.
مدرس دوره های مدیریت و کار آفرینی ادامه داد : در گذشته برای طراحی مبلمان شهری به عناصری مانند اقلیم ، جغرافیا ، فرهنگ و هنر توجه بسیاری میشد . در واقع کارکردهای فضاهای شهری بسیار متفاوت بود . امروزه رفتار مردم در شهرها در تمام دنیا بهم شبیه شده است . مثل همه چیزها و رفتارهای دیگر . فرهنگ مردم در تمامی دنیا بهم شبیه است . بنابر این امروزه ایستگاهای اتوبوس اروپائی در ایران استفاده میشوند یا نیمکتهای شهری . بنابر این نگاه ما به طراحی مبلمان شهری به سوی هویت شهر و مباحث آنتروپومتری و ارگونومی یعنی ابعاد و اندازه های انسانی متمایل شده . از سوی دیگر فناوری های جدید ساخت و تولید باعث شده تا مواد مورد استفاده در تمامی دنیا شبیه هم شوند . فرواوری های چوب و همچنین مواد جدید مانند انواع فایبرگلاس و فلز در تمامی نقاط دنیا قابل استفاده هستند . ما بسوی یک جریان همسازی عناصر مبلمان شهری در تمام دنیا در حرکت هستیم
کرج نیاز به طراحی فضاهای شهری دارد
سعیدی با اعلام اینکه به لحاظ محتوی تمامی شهرهای بزرگ دنیا به سمت طراحی انسان محور پیش میروند گفت : شهرهای ما در ایران بر اساس اتومبیل طراحی میشوند اما در واقع باید بر اساس عابر طراحی شوند و اتومبیل ها در مرحله سوم و چهارم هستند. به نظر من این مشکل بر میگرده به عدم نظارت درست . این اتفاقات کمتر در اصفهان یا مشهد دیده میشه . چرا ؟ چون پیمانکاران موظف هستند تائیدیه سازمان زیباسازی را بگیرند. اما کرج در بحث مبلمان شهری وزیبا سازی به دلیل غلبه کارهای عمرانی (رو گذر وزیر گذر ) حرفی برای گفتن نداشته و مدیریت گذشته اصلا وارد بحث فرهنگ محوری در شهر نشده ولی کار عمرانی زیاد بود وبا زیر گذر وروگذر فقط ترافیک را در گره های ترافیکی شهر چند صد متر جابجا کرده است.
وی تصریح کرد : شهرهای ما به دلیل اینکه انسان محور نیستند در نتیجه شهروندان با شهر ارتباط برقرار نمی کنند. تعریف شهر به ارتباط بین شهر و شهروندان بر می گردد و نه چیز دیگر.کرج نیاز به طراحی و ایجاد فضاهای شهری دارد که در آن فضاها و مردم ارتباط بیشتری با شهر برقرار کنند. شهرهایی که فضای شهری در آنها وجود ندارد و خیابانهایی که انسان محور نیستند خیابانهای معبرند در صورتی که در شهرهای بزرگ دنیا خیابان و فضای شهری مقصد هستند . نتیجه طراحی معبر محور چیزی است که ما در اکثر کلان شهرها و به خصوص کرج می بینیم.کرج نیازمند طراحی فضاهای شهری و ساماندهی فضاهای شهری کنونی و ساماندهی هویت بصری و به طراحی و ایجاد راهکارهایی که ارتباط مردم را با شهر برقرار می کند.
کییفیت محیط شهری عبارت است از: شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی- فضایی محیط شهری که نشان دهنده میزان حال رضایت یا عدم رضایت شهروندان از محیط شهری می باشد. آیا این کیفیت یا این میزان رضایتمندی با توجه به شرایط فعلی کرج در گرو مدرنیزه شدن تغییرات شهری است؟ و یا با حفظ چهارچوب های سنتی شهر با اعمال تغییرات اندک جامه ی عمل میپوشد؟
وی در پاسخ به این سوال اظهار کرد : کیفیت محیط شهری یعنی ارتباط بیشتر شهر و شهروند به گونه ای که استفاده و حضور در شهر باعث لذت به شهروندان شود و روابط بین شهر و شهروند تسهیل شود.زیبا سازی تنیده شده در تمام پروژه هاست و جزء معدود جاهایی است که شهرداری مستقیما باید دخل ، تصرف و هزینه کند و بودجه زیباسازی را در طراحی فضاهای شهری ببینیم . زمانی که فضای شهری طراحی می شود جدول، مبلمان ، حجم و… می خواهد و این موارد جزئی از هویت شهری است.به دلیل اینکه از همان ابتدا به زیباسازی شهرهایمان توجه نکرده و اهمیت نداده ایم و ناچار هستیم بودجه ای جداگانه را برای گریم و بزک کنیم اختصاص دهیم.
کرج می تواند پاتوق شهروندی داشه باشد
واژه ی پاتوق شهری که در گذشته در شهرهای سنتی به عنوان گره های شهری مطرح بوده و در شهرهای مدرن تر به پاتوق های شهری تبدیل شده است.
دکتر سعیدی در تعریف این پاتوق ها گفت : پاتوق های شهری معبر نیستند بلکه مقصدی هستند که می رویم تا به آنجا برسیم چون هم می توانیم دیده شویم و هم می توانیم ارتباط برقرار کنیم و این پاتوق بسیار ضروری است برای اینکه پیوند بین شهروند و شهر را برقرار می کند و از همه مهمتر خاطره می سازد و این در کرج بسیار کم است.اصولا کمتر دیده می شود که برویم و یک جایی را پاتوق خود قرار دهیم که بوسیله رفتلا و فرهنگ مردم بوجود می آید. شهرداری ها باید تاکید ویژه ای به پاتوق داشته باشند.
کارشناس ارشد ارتباط تصویری ) گرافیک ( از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران) ادامه داد : شهرهایی هستند که عقبه تاریخی، فرهنگی و بناهای با هویت دارند و این بناها بولد می شود. جاهایی که مردم از شهر خاطرات قدیم دارند حفظ می شود برخلاف آنچه ما در شهرهای بزرگ انجام داده ایم که با تعریض خیابان ها، گسترش و توسعه فضاهای جدید شهری تمام خاطرات مردم را از بین برده ایم. بنابراین در مقطع کوتاهی نمی توان کاری را انجام داد. باید معاونت های طراحی شهری معاونت های درگیر با سیما و منظر شهر قوانینی را تصویب و جاری کنند تا به تدریج و آرام آرام طی ده سال آینده بتوانیم به هویت برسیم و نقاط خاطره انگیز و مناطق قدیمی را حفظ کنیم.
وی همچنین گفت : چند پارگی در تصمیم گیری و تصمیم سازی بزرگترین معظل کرج بوده و در آینده هم می تواند باشد. انتخاب اعضای شورای شهر به معنی مشارکت و سهیم شدن مردم در تصمیم گیری های شهری است. به معنی این نیست که افرادی که وارد شورای شهر می شوند حق اعمال سلیقه شخصی در شهر را دارند و حتی شهرداران هم اجازه اعمال سلیقه شخصی را در شهر ندارند. اعضای شورای شهر نمایندگان مردم هستند برای اینکه کیفیت محیط زندگی را در شهر بالا ببرند. بنابراین بجای اظهار و اعمال نظرهای شخصی با رصد کردن اتفاقات خوب در کلان شهرهای کشور و استفاده از نیروهای متخصص کمک کنیم تا پیوند بین شهر و شهروند برقرار شود و فضاهای شهری در کرج برای مردم قابل استفاده شود و باید کاری کنیم که نگاه انسانی بر شهر حاکم شود.در شروع کار اعضاهای شورای شهر در هر دوره ای جلساتی برگزار شود که افراد با نظرات کارشناسی، تعاریف ، دیدن نمونه ها ، مصداق ها و آسیب شناسی ها آشنا شوند. همچنین دوره های آموزشی برای مدیران شهری در واحدهای مختلف برگزار شود و این رویکرد کمک خواهد کرد که به یک تعریف واحد و یکپارچه از شهر برسیم تا بتوانیم کرج را برای ۵ تا ۱۰ سال آینده هدفگذاری کنیم.
مسعود سعیدی اذعان داشت :کرج به اقدامات کوتاه مدت نیازمند است. اولین اقدام کم هزینه همیشه در زیباسازی شهری رفع نازیبایی هاست و بودجه ی خاصی را نمی خواهد. متولیان مختلف شهرداری به رفع نازیبایی ها در شهر کمک کنند. متخصصین وارد اظهارنظر و نظارت در پروژه های کلان شهرداری کرج شوند وآنها را از لحاظ ارتباط انسانی با فضاها برای عناصر کوچک و ساده مبلمان شهری بررسی کنند و طراحی های واحدی را انجام داده که الگوسازی و قانونمند شود و اینها اتفاقاتی است که در کوتاه مدت می تواند رخ دهد.