پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
زلزله‌ای با بزرگی ۴ ریشتر، شامگاه شنبه حوالی کرج را لرزاند و بار دیگر نگاه‌ها را به خطر زلزله در منطقه تهران و البرز معطوف کرد؛ منطقه‌ای که از جمله زلزله‌خیزترین نقاط کشور به شمار می‌رود و ده‌ها گسل فعال و نیمه‌فعال در محدوده آن شناسایی شده است.
بر اساس اعلام مرکز لرزه‌نگاری کشوری، این زمین‌لرزه در عمق ۱۰ کیلومتری زمین و در محدوده گسل ماهدشت-جنوب کرج رخ داده است. اگرچه این زلزله خسارت جانی نداشته، اما تکانه‌های آن در شهر تهران و چند شهر اطراف نیز احساس شد و باعث نگرانی شهروندان شد.
گسل‌های خطرناک اطراف تهران کدامند؟
تهران و کرج در مجاورت چند گسل اصلی و فعال قرار دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
• گسل شمال تهران: یکی از خطرناک‌ترین و فعال‌ترین گسل‌های کشور که در گذشته زمین‌لرزه‌های شدیدی در تاریخ منطقه ثبت کرده است. در صورت فعال شدن، می‌تواند زلزله‌ای با بزرگی بیش از ۷ ریشتر ایجاد کند.
• گسل مشا: در شمال شرق تهران و دامنه جنوبی البرز قرار دارد. این گسل از جمله گسل‌های لرزه‌زای فعال است که خطر جدی برای پایتخت محسوب می‌شود.
• گسل ماهدشت-جنوب کرج: گسلی فعال در غرب تهران و اطراف کرج که زمین‌لرزه اخیر در محدوده آن رخ داده است.
• گسل کهریزک: در جنوب تهران و شهرری، که در کنار گسل‌های دیگر، زنجیره خطر لرزه‌ای تهران را تکمیل می‌کند.
زلزله تهران؛ خطری همیشگی و آمادگی‌های ناکافی
بر اساس گزارش‌های پژوهشی، وقوع زلزله‌ای بزرگ در تهران، همواره یکی از سناریوهای احتمالی و پرریسک بوده است. به گفته کارشناسان، با توجه به تراکم جمعیت، بافت فرسوده، خطوط انتقال سوخت و امکانات امدادی محدود، وقوع زلزله در تهران می‌تواند یکی از مخرب‌ترین و پرهزینه‌ترین فجایع طبیعی کشور را رقم بزند.
لزوم بازنگری در مدیریت بحران و مقاوم‌سازی
زمین‌لرزه اخیر کرج، یک بار دیگر لزوم به‌روز شدن طرح‌های مدیریت بحران، مقاوم‌سازی بافت‌های مسکونی و اداری و آموزش عمومی مقابله با زلزله را یادآوری کرد. کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی، مهم‌ترین راهکار کاهش خسارات زلزله در تهران و کرج، ارتقای تاب‌آوری شهری و افزایش آمادگی عمومی است.
سخن پایانی
شهروندان مناطق زلزله‌خیز باید ضمن حفظ آرامش، نسبت به رعایت اصول ایمنی و تهیه لوازم اضطراری در منازل و محل کار اقدام کنند. زلزله خبر نمی‌کند، اما می‌توان با آمادگی بیشتر، از تبدیل آن به فاجعه جلوگیری کرد.
یسرا مرادی
