تهران از خط قرمز ظرفیت برد زیست محیطی عبور کرد

 توسعه نامتقارن و بارگزاری بیش از حد و نادیده گرفتن مسائل محیط زیست، آینده کلانشهر تهران را با چالش‌های مهمی در زمینه تامین آب و هوا روبرو کرده است. چالش هایی که بی توجهی به آنها تاکنون پیامدهای جبران ناپذیری در زمینه آلودگی هوا، فرونشست شهر تهران و تامین آب آشامیدنی شهروندان تهرانی به همراه داشته است.

مرکز پژوهش‌های مجلس در آخرین گزارش خود به بررسی ظرفیت برد محیط زیستی شهر تهران در طرح‌های توسعه شهری با استناد به تحقیقات مرکز مطالعات شهر تهران پرداخته است. مطالعاتی که به نظر می‌رسد به داده‌های آن‌ها در طرح‌های توسعه شهر تهران توجه چندانی نمی‌شود. نمود این موضوع را می‌توان در پروژه ساخت مسکن در شهر تهران که بخشی از آنرا شهرداری تهران برعهده گرفته است مشاهده کرد. شهرداری تهران ساخت و ساز را در مناطقی هدف قرار داده است که براساس پژوهش‌های مجموعه مطالعاتی خود این نهاد، ظرفیت برد زیست محیطی آن‌ها توان بارگزاری بیشتری را ندارد. رئیس سازمان نوسازی شهرداری تهران مرداد ماه سال گذشته به رسانه‌ها گفته بود بیشتر پروژه‌های مسکن در منطقه ۱۸.۱۹ و ۲۱ که دارای عرصه‌های رها شده هستند اجرا خواهد بود. بخشی از پروژه‌ها نیز در بافت فرسوده و ناپایدار اجرا خواهد شد.

براساس گزارش برزن نیوز به نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس، برآورد فشار محیط زیستی در مناطق ۲۲گانه شهر تهران بیانگر فشار خیلی زیاد در ۸۲ درصد مناطق شهری و فشار متوسط تا زیاد در ۱۸ درصد مناطق است که به معنای‌عدم تناسب بارگزاری‌های گسترده انجام گرفته با ظرفیت محیط زیستی کلان شهر تهران وعدم بارگزاری جدید در این کلانشهر است.

براساس این اطلاعات که توسط مرکز مطالعات شهرداری تهران انجام شده، ۳۵ شاخص موثر محیط زیستی، وضعیت فشار وارده بر مناطق ۲۲گانه برری شده است. براساس نتایج این پژوهش، هیچ یک از مناطق ۲۲گانه شهر تهران، دارای عدد فشار کل مطلوب، خیلی کم، کم یا حتی متوسط نیستند. بر این اساس فشار کلی حاصل از تمامی شاخص‌های ۳۵گانه وارد بر مناطق غربی ۲.۵، ۲۱ و ۲۲ متوسط تا زیاد ۱۸ ٪ جمعیت و سایر مناطق بیش از ۸۰ درصد جمعیت زیاد تا خیلی زیاد است. با توجه به ارزیابی‌های انجام شده، منطقه ۱ با عدد فشار ۳۶۳ بیشترین فشار کلی و منطقه ۲۲ با عدد ۲۴۷ کمترین فشار کلی را به خود اختصاص داده اند.

نتایج این پژوهش نشان داده است که تمامی مناطق ۲۲گانه دیگر نمیتوانند پذیرای جمعیت و توسعه شهری بیشتری باشند و حتی نیاز است به نحوی با کاهش تراکم جمعیت، زمینه ترمیم ساختار بوم‌شناسی را فراهم ساخت؛ اما چنانچه اصرار بر بارگذاری جمعیتی وجود داشته باشد، با کاهش تراکم جمعیت، بارگذاری در برخی مناطق )۲.۵، ۲۱ و۲۲، )آسیب کمتری را در پی دارد.

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تاکید کرده است که مدیریت و برنامه ریزی شهری نیازمند رویکردی جامع و تلفیقی، جهت شناسایی معضلات و حل مشکلات در زیست بوم شهری است که حیات بهینه شهر را در هماهنگی کامل با محدودیت‌ها و فرصت‌های سرزمین و در نظر گرفتن منافع و مضرات آن برای دیگر عناصر زیستبوم شهری، برنامهریزی و مدیریت کند.

این پژوهش خط مشی‌های مدیریت شهری را نیازمند تحول اساسای می‌داند: در این راستا لازم است تحول اساسی در خط مشی‌ها و روش‌های برنامه ریزی و مدیریت شهری به وجود آمده و در طرح‌های توسعه شهری، مفاهیمی مانند ظرفیت تحمل محیط زیست نیز لحاظ شده و پایش مستمر فشارهای حاصل از توسعه شهری، به عنوان بخشی از مدیریت پویا و پایدار شهری صورت گیرد. در این راستا ایجاد یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری مکان‌مند پایش محیط زیست شهری، تصویر واضحی از وضعیت شاخص‌های منتخب ظرفیت برد شهری جهت بررسی میزان فشار محیط زیستی وارد بر هریک از مناطق شهری را فراهم می‌کند.

زیست بوم