اولویت‎های مهم توسعه حمل و نقل عمومی

ضرورت تهیه طرح جامع حمل‌ونقل عمومی و توسعه وسایل عمومی آمد و شد مورد نیاز شهروندان به تناسب افزایش  ساخت و ساز‌ها و به طبع آن جمعیت کلانشهرها موضوعی است که نباید از آن غافل ماند، زیرا همانطور که کارشناسان شهری بارها و بارها عنوان کرده‌اند، این موارد مهمترین راه‌حل‌ها برای برون رفت شهرهای بزرگ از جمله تهران از بحرانی به‌‎نام ترافیک و آلودگی هوا است.

 سهم حمل‌ونقل همگانی تا سال ۱۴۰۴
توسعه حمل‌ونقل عمومی به ویژه در حوزه قطار شهری و حومه، از مهمترین تدابیری بوده که سال‎ها است؛ مدنظر کارشناسان شهری بووده و بر آن تاکید دارند، زیرا که آن را راهکاری قابل اجرا و اثرگذار در زمینه حل مشکل ترافیکی پایتخت و به‌ویژه کاهش میزان ذرات آلاینده می‎دانند. نتیجه همه این موارد این بوده که گفته می‌شود طبق برنامه پیش‌بینی شده، تا سال ۱۴۰۴ سهم حمل‌ونقل همگانی باید به ۷۵درصد از مجموع سفرهای درون‌شهری افزایش یابد، بنابراین اولویت‌بندی تصمیمات و کارها برای رسیدن به این اصل باید در دستورکار مدیریت شهری قرار گیرد.

 ضرورت تهیه طرح جامع حمل‌ونقل عمومی
اکنون نیز محسن پورسیدآقایی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران تاکید دارد که تنها راه برون‌رفت از بحران‎هایی که پایتخت را در برگرفته توسعه حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه مترو است. در این میان اما نباید فراموش کرد که با توجه به شرایطی که در کلانشهر تهران وجود داشته، بهره‌گیری از همه مدل‌های حمل‌ونقل عمومی اهمیت دارد. آنچه که نیاز به تهیه طرح جامع حمل‌ونقل عمومی در این کلانشهر را گوشزد می‌کند. این درحالی است که طبق اظهارات محمد علیخانی، عضو شورای اسلامی شهر تهران، قرار بود تا شهریورماه سال گذشته نتایج مطالعاتی در این زمینه اعلام شود، ولی اقدامی در این خصوص صورت نگرفت و مسئولان شهری هم عنوان کردند که این مسأله ربطی به شورای شهر ندارد و باید در شورای‌عالی ترافیک بررسی شود.از سوی دیگر از نظر برخی کارشناسان روزانه حدود ٢٠ میلیون سفر درون شهری در تهران انجام می‌شود که از این تعداد ١٢ میلیون سفر از طریق حمل و نقل عمومی صورت می‌گیرد. البته همانطور که پیش‌تر اشاره شد، این میزان باید تا حد زیادی افزایش یابد، آنچه که شاید موجب شده تا اکنون پیروز حناچی، شهردار تهران تاکید کند؛ یکی از سیاست‌های کلانشهر تهران موضوع توسعه حمل و نقل به تناسب افزایش
ساخت و ساز‌ها است که باید مد نظر قرار گیرد.

 اهمیت توسعه خطوط متروهای اقماری
به‌هر حال نباید از یاد برد که برای داشتن سیستم حمل و نقلی اصولی و جامع باید در راستای استفاده از حمل و نقل عمومی نه تنها در پایتخت بلکه در سایر کلانشهرهای کشور حرکت کرد. تدبیری که برخی از کشورها برای اجرایی شدن آن تردد با وسایل حمل و نقل شخصی را با ترفندهای مختلف محدود کرده‌اند، البته نباید از یاد برد که کشورهای مورد نظر برای حمل و نقل پایدار درون شهری سرمایه‌گذاری قابل توجهی نیز انجام داده‌اند؛ به‌عبارتی برای توسعه خطوط مترو و اتوبوس سرمایه‌گذاری مناسب کرده و شرایط و دسترسی‌ها به این وسایل نقلیه را برای شهروندان‌شان تسهیل کرده‌اند. براین اساس مسئولان شهری و متولیان در این حوزه باید  حداکثر تلاش خود را برای برای توسعه و گسترش زیرساخت‌های لازم در زمینه تسهیل دسترسی به وسایل حمل و نقل عمومی داشته باشند. زیرا همانطور که پورسیدآقایی  عنوان کرده است، در حال حاضر روزانه حدود دو میلیون و پانصد هزار سفر با متروی تهران و حومه انجام می‌شود که این رقم طبق چشم‌انداز حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران تا سال ۱۴۰۴ باید به رقم هفت میلیون سفر در روز برسد. البته وی به این مقولات ضرورت توسعه متروی شهرهای اقماری پایتخت را نیز اضافه می‌کند، زیرا که معتقد است رفت‌وآمد مردم در تهران، اطراف و حومه آن باید از طریق مترو صورت گیرد، بنابراین باید همپای توسعه متروی پایتخت، توسعه خطوط اقماری را نیز در دستورکار قرار داد، زیرا که به‌طور قطع فراهم شدن این امکان نه تنها تسهیل تردد برای افراد را دربر دارد، بلکه از آمار خودروهایی از شهرک‌های اقماری که روزانه به شهر تهران تردد دارند، به میزان چشمگیری خواهد کاست که خود نتایج سودمند بسیاری به همراه دارد.

 راه‌اندازی خطوط LRT
در کنار همه موارد عنوان شده علیخانی نیز از این موضوع خبر داده است که اعضای شورای شهر تهران در تلاش هستند تا طرحی را در این شورا تصویب کنند که براساس آن شهرداری ملزم شود، طرح جامع حمل‌ونقل عمومی را به شورای شهر ارائه دهد و در این میان راه‌اندازی و ضرورت خطوط LRT از جمله موضوعاتی است که در طرح جامع حمل‌ونقل مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

 گزینه‌ای مهم به‎نام فرهنگسازی
البته در کنار فراهم شدن امکان دسترسی و توسعه خطور حمل و نقل عمومی نباید از یاد برد که یکی از مهمترین چالش‌های پیش روی حمل ‌و نقل عمومی و مدیریت ترافیک گزینه فرهنگسازی برای استفاده شهروندان از وسایل مذکور است، که حداقل تاکنون آنچنان که باید و شاید انجام نشده است، زیرا که شاهد هستیم همچنان برخی از افراد برخلاف ساکنان بسیاری از کشورها روز به روز از وسایل نقلیه شخصی بیشتر استفاده می‌کنند، آن هم در شرایطی که با کمک فرهنگسازی اصولی می‌توان مردم را تشویق کرد که از وسایل حمل و نقل عمومی اعم از اتوبوس، تاکسی و مترو استفاده کنند.
البته همانطور که پیش‌تر اشاره شد ضرورت این امر فراهم شدن زیرساخت‌های مورد نیاز در این زمینه است، در غیراین صورت شرایط کنونی، از جمله ازدحام خودروهای شخصی، ترافیک و آلودگی هوا ادامه خواهد داشت و روز به روز نیز این چالش جدی و جدی‎تر خواهد شد، شاید روزی برسد که حتی برنامه‌ریزی‌های مورد نیاز کنونی نیز دیگر پاسخگو نباشد.