پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
برزن نیوز: در بحبوحه جنگ و انفجار جمعیت و مهاجرت های گسترده و تمرکزگرایی شدید در شهرهای بزرگ کشور، وزارت مسکن و شهرسازی، هیات دولت و مجلس شورای اسلامی تصمیم به احداث شهرهای جدیدی گرفتند که بتوان معضلات گفته شده را با هدایت جمعیت به سکونت در آنها تا حدی کنترل کرد. به اسکان جمعیت …
برزن نیوز: در بحبوحه جنگ و انفجار جمعیت و مهاجرت های گسترده و تمرکزگرایی شدید در شهرهای بزرگ کشور، وزارت مسکن و شهرسازی، هیات دولت و مجلس شورای اسلامی تصمیم به احداث شهرهای جدیدی گرفتند که بتوان معضلات گفته شده را با هدایت جمعیت به سکونت در آنها تا حدی کنترل کرد. به اسکان جمعیت فکر شد اما به زیرساخت ها و تاسیسات و امکانات مورد نیاز جمعیت توجهی نگردید. مردم به دلایل مختلف از حدود سال ۱۳۷۵ در این شهرها ساکن شدند اما مجبور بودند خود را با امکانات حداقلی وفق داده و به امید رسیدن روزگاری بهتر، تحمل کنند. کودکان اسکان یافته در این شهرها در بسیاری موارد از حداقل امکانات تفریحی مثل پارک، فضاهای بازی یا کلاس های آموزشی بی بهره بودند و جوانان و سرپرستان خانوار نیز بدون وجود فرصت شغلی در شهر جدیدشان هر روز باید محنت رفت و برگشت به مادرشهر را در گره های کور ترافیکی طاقت می آوردند.
۳۲ سال از تصمیم به احداث شهرهای جدید گذشت و از تعداد بیش از انگشتان دو دست شهر جدید مصوب، کمتر از تعداد انگشتان یک دست این شهرها توانستند در هدفگذاری های انجام شده برای جذب جمعیت تا حدی موفق باشند؛ دیگر بگذریم از حرف های تکراری شهرهای خوابگاهی و نبود امکانات اشتغال و مسافرت های آونگی و بار ترافیکی شهرهای اقماری بر شهرهای مادر و حتی بگذریم از مترویی که گویا دلش نمی خواهد و دوست ندارد به هشتگرد و پرند برسد ولی مسئولین با اصرار از او دعوت می کنند و امکانات آمدنش را مهیا می سازند.
حالا که با هر قاعده مدیریتی و ریاضی و آماری، نمی توان دو سه مورد موفقیت نیم بند از میان بیش از ۱۷ مورد عملیاتی را موفقیت سیاست انجام شده در نظر گرفت، حتی اگر اعتراف به شکست این برنامه بزرگ دولتی نکنیم، با برگزاری جلسات سخنرانی در ماتم و عزای این شهرها نشسته ایم و به سرمایه عظیم از دست رفته و فرصت های سوخته شده با حسرت می نگریم و کاسه ی چه کنم چه کنم دست گرفته ایم؛ به بازدید از شهرهای جدید بسیار موفق ببرهای چشم بادامی آسیا می رویم – که در وصفشان همین بس که طی چهار دهه برنامه ریزی موفق و عملیاتی توسعه به سومین اقتصاد آسیا و سیزدهمین اقتصاد قدرتمند جهان تبدیل شدند و از نمونه های بسیار موفق آمایش سرزمین به حساب می آیند – و از آنها می خواهیم که بیایند و شهرهای جدید ما را از این بی سرانجامی و دست ما را از این پوست گردو که حالا در فکر نسل دومشان هستیم بیرون آورند.
قطعا استفاده از تجارب کشورهای مختلف و موفق امری پسندیده و لازم است اما از طرفی به نظر نمی رسد در موضوع آینده ی شهرهای جدید و اینکه باید برای رونق و شکوفایی آنها چه کرد، در داخل کشور با کمبود نیروی متخصص و کارشناسی مواجه باشیم. اینکه شهرسازان کره ای در سفر زمستانی به تهران می آیند تا راهکار نجات پایتخت از جمعیت شناور و همچنین خودکفایی شهرهای جدید را ارائه کنند* شاید به عنوان انتقال تجربه مفید باشد اما بهتر است به جای اینکه از کره ای ها و دیگر کشورهای موفق دنیا، راهکار بخواهیم، از آنها اراده ی جمعی و فردی به پیشرفت کشور و سازمان خود و تعهد به منفعت عمومی و اهداف و تلاش برای دستیابی به آنها را بیاموزیم و یاد بگیریم چگونه وقتی برنامه ای همچون آمایش سرزمین را – که شاید بتوان نجات شهرهای جدید را هم در اجرای صحیح آن یافت – تهیه می کنیم به آن پایبند باشیم و در تحقق آن بکوشیم، نه اینکه طرح تهیه کنیم اما همچون کودکی لجباز، به روند اشتباه گذشته ادامه دهیم.
* به نقل از سایت شرکت عمران شهرهای جدید به نشانی www.ntoir.gov.ir در تاریخ ششم آبان ماه ۱۳۹۶
احسان امینی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
