پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
در حالی که دو سال و نیم از آغاز فعالیت‌های دولت سیزدهم می‌گذرد، همچنان برخی از مسوولان دولتی تمایل دارند، کاستی‌های موجود در عملکرد خود را یا حتی عملی نبودن برخی از برنامه‌ها و وعده‌های دولت سیزدهم را به دولت سابق نسبت دهند. ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال یکی از وعده‌های غیرعملی و یکی از طرح‌های مصوب مجلس یازدهم است که از قبل از تصویب مصوبه یادشده تاکنون، همواره کارشناسان مستقل از عملیاتی نبودن این برنامه با توجه به شرایط اقتصادی کشور گفته‌اند و علل عدم تحقق آن را بیان کرده‌اند. هدف منتقدان البته تخریب دولت و مجلس نبوده است، بلکه آنها تلاش کرده‌اند تا به حکمرانان تفهیم کنند که وعده‌ها و برنامه‌های غیرعملیاتی، بیش از هر اقدامی منجر به ناامیدی مردم می‌شود. از این رو، تلاش کرده‌اند تا با ارایه راه‌حل‌های کارشناسی در این زمینه به دولت کمک فکری ارایه کنند، اما گویا تاکنون این راه‌حل‌ها شنیده نشده است و حالا پس از ۲,۵ سال که زمان قابل توجهی برای ارزیابی مدیریت دولت است، روح‌الله اکبری، دستیار ویژه وزیر راه وشهرسازی با اشاره به اینکه برای ساخت ۴ میلیون مسکن به زمین نیاز است، گفته، دولت سیزدهم «خزانه زمین» را خالی تحویل گرفت! در اینجا چند پرسش در ذهن مخاطب شکل می‌گیرد. اول اینکه اساسا «خزانه زمین» چیست؟ و دولت قبل، با «خزانه زمین» چه کرده است؟ آیا زمین‌ها را اختلاس کرده است؟ آیا در زمین‌ها، برای مردم خانه‌سازی کرده است؟ یا اینکه اساسا خزانه‌ای وجود داشته و حالا نیست؟ آیا منظور دستیار وزیر راه، «زمین‌های ذخیره» شهری است که در اختیار شهرداری‌ها یا نیروی‌های مسلح قرار دارند و طبق قانون پس از انتقال پادگان‌های به خارج از شهرها، زمین آنها به کاربری‌های شهری تخصیص می‌یابد؟ اگر از طرح این سوالات و سوالات مشابه بگذریم، به مساله «مسکن مهر» می‌رسیم. طرحی که به گفته جناح رقیب دولت قبل، در دولت‌های یازدهم و دوازدهم هیچ پیشرفتی نداشت و راکد مانده بود. (بگذریم که این فرضیه بارها و بارها با ارایه آمار در دولت دوازدهم رد شد) . اینک مساله این است که چرا دولت سیزدهم با گذشت ۲.۵ سال از آغاز فعالیتش، هنوز نتوانسته است، واحدهای مسکن مهر – نه ساخت سالانه یک میلیون مسکن- را تعیین تکلیف کند و آنها را به متقاضیان تحویل دهد؟
هسا۱ پرند معطل ۱۲ میلیارد تومان!
هنوز متقاضیان مسکن مهر شهرهای پرند و پردیس پس از گذشت ۱۲ یا ۱۳ سال نتوانسته‌اند به آپارتمانی که دولت دهم وعده داده بود، برسند و همچنان مستاجر هستند. به عنوان نمونه، یکی از متقاضیان پروژه هسا۱ شهر جدید پرند به «تعادل» گفت: در سال ۱۳۸۹ ثبت نام کردم و بعد از چند صد بار مراجعه به شرکت عمران شهر پرند بالاخره در بهمن ماه سال ۱۴۰۲ یک پیامک دریافت کردم. او اظهار کرد: در متن پیامک گفته شده بود، «وفق تبصره ۹ بند ۷-۵ قرارداد تنظیمی فی‌مابین شرکت عمران پرند و جنابعالی بدینوسیله به اطلاع می‌رساند؛ ظرف مدت یک هفته جهت تعیین تکلیف تقسیط بدهی بابت الباقی ثمن معامله به سایت emehr.ntdc.ir یا شرکت عمران پرند مراجعه نمایید.بانک مسکن مدیریت منطقه غرب تهران.»
این متقاضی مسکن مهر، افزود: «پس از مراجعه به شرکت عمران پرند در تاریخ ۸ اسفند ۱۴۰۲، کارمند شرکت عمران به بنده اعلام کردند که واحد شما از نظر ما آماده تحویل است و واحد شما کاملا تکمیل شده اما به پروژه مراجعه کنید که به شما بگویند کلید واحد را الان به شما تحویل می‌دهند یا در سال جدید تحویل خواهند داد. من به لوکیشن واحد مراجعه کردم و دیدم هنوز آسفالت هم نشده و دارند نخاله‌های ساختمانی رو همون اطراف خالی می‌کنند. به پروژه مراجعه کردم قبلا تحت نظر «شرکت هامون بنای کیمیا» بود اما الان «شرکت آدیش عمران» عهده‌دار تکمیل پروژه‌های «مسکن مهر و نهضت مسکن ملی» هستند، با پیمانکار شرکت آدیش عمران آقای مهندس همت‌زاده که مسوولیت ساخت و اتمام پروژه را بر عهده داشت صحبت کردم . ایشان گفتند واحد‌ها کاملا تکمیل هستند اما شرکت عمران پرند به ما چندین میلیارد بدهکار است و تا زمانی که بدهی را پرداخت نکند ما واحدی را تحویل متقاضی نمی‌دهیم.
به گفته این متقاضی مسکن مهر پرند، بدهی ۱۲ میلیارد تومانی شرکت عمران پرند به یک پیمانکار که رقمی در حدود قیمت یک واحد آپارتمان ۱۰۰ متری در تهران به شمار می‌رود، پرداخت نشده است تا ۱۴ برج ۵۰ واحدی مسکن مهر هسا۱ به مالکان تحویل شود. مالکانی که ۱۳ سال در صف انتظار خانه هستند. آنگونه که تسنیم گزارش کرده است، اکبری، دستیار ویژه وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه دولت قبل برای پرداخت یارانه و حق مردم مشکل داشت، ادامه داد: امروز زمین که بزرگ‌ترین دارایی دولت است در قالب طرح نهضت ملی مسکن برای خانه‌های یک‌طبقه، ۲ طبقه و ۳ طبقه متناسب با منطقه اهدا می‌شود.
وی با یادآوری اینکه ۷۰ هزار زمینی که در طرح جوانی جمعیت اهدا می‌شود حدود ۷۰ همت ارزش دارد، افزود: ساخت ۴ میلیون مسکن که بر عهده دولت بود ابتدا باید زمین تأمین می‌شد. همانطور که دولت خزانه مالی را خالی تحویل گرفته بود خزانه زمین را نیز خالی تحویل گرفته بود. دبیر قرارگاه مسکن وزارت راه و شهرسازی بیان کرد: با همت دولت تاکنون حدود ۵۶ هزار هکتار زمین تأمین شده که از این رقم طراحی و آماده‌سازی حدود ۳۴ هزار هکتار انجام شده و ۲۴ هزار هکتار به طرح نهضت ملی مسکن تخصیص‌یافته است.
وی درباره پروژه‌های نهضت ملی مسکن گفت: از چهار میلیون مسکن تاکنون دو میلیون و ۲۸۳ هزار واحد در مراحل مختلف ساخت قرار گرفته و علاوه بر زمین زیرساخت‌ها نیز در حال تأمین است و مدیریت ساخت با مشارکت خود مردم در حال انجام است.
جهش ۶۰ درصدی تامین زمین نهضت ملی مسکن
در همین حال، رییس هیات‌مدیره شرکت عمران شهرهای جدید از جهش ۶۰ درصدی تأمین زمین در طرح نهضت ملی مسکن شهرهای جدید طی یکماه اخیر خبر داد. سعید غفوری با اشاره به جهش ۶۰درصدی تأمین زمین در طرح نهضت ملی مسکن شهرهای جدید اظهار کرد: از آنجایی که شهرهای جدید نقش عمدهای را در طرح نهضت ملی مسکن در کشور برعهده گرفته؛ موضوع تامین زمین برای ساخت واحدهای مسکونی و واگذاری زمین به‌صورت گروهی یا انفرادی برای ساخت و همچنین در قالب طرح جوانی جمعیت را به جدیت در دستور کار خود قرار داده است.
وی یادآور شد: تا ابتدای بهمن امسال زمین ۲۰۵ هزار و ۱۸۱ واحد در سطح شهرهای جدید تامین شده بود که این رقم دریک ماه گذشته به ۳۳۳ هزار و ۷۰۰ واحد افزایش یافته است.
وی با تأکید بر اینکه عمده تأمین زمین‌ها به تعداد ۱۲۸ هزار و ۵۱۹ واحد طی دو هفته اخیر انجام گرفته است، گفت: این اقدام از محل الحاق زمین به محدوده شهرها، تغییر کاربری زمین عمدتا غیر خدماتی، تغییر تراکم‌های ساختمانی و همچنین استفاده ازپتانسیل اراضی داخل محدوده شهرها انجام شده و به عنوان منابع تأمین زمین مورد توجه قرار گرفته است.
سرپرست شرکت عمران شهرهای جدید تاکید کرد: این اقدام بزرگ بدون شک تحرک جدی در واگذاری و ساخت واحدهای طرح نهضت ملی در سطح شهرهای جدید کشور به همراه خواهد داشت.
مساله تامین زمین در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم
به گزارش «تعادل»، حسن روحانی، رییس دولت دوازدهم در ابتدای این دولت با اشاره به بافت‌های فرسوده و کمبود مسکن و ناوگان فرسوده حمل و نقل عمومی بر نوسازی این دو مقوله تاکید کرد و از دستگاه‌های دولتی خواست تا زمین‌های شهری خود را به دولت بدهند تا دولت در آنها در قالب طرح مسکن ملی خانه‌سازی کند. اما دستگاه‌های دارنده زمین هیچگاه در این رابطه با دولت دوزادهم همکاری نکردند و نهایتا کمتر از ۴۰۰ هزار دستگاه واحد مسکونی در قالب طرح مسکن ملی احداث شد. همین خواسته در قانون جهش تولید مسکن که بستر قانونی وعده ساخت ۴ میلیون مسکن در ۴ سال است نیز دیده شده، اما تاکنون عملیاتی نشده است. نکته اینجا است که هر دو دولت روحانی و رییسی به این مساله وقوف پیدا کردند که ساخت و ساز در بیابان، به علت نبود زیرساخت‌های شهری، هزینه‌های هنگفتی را روی دست دولت می‌گذارد، به همین دلیل تا حد ممکن از خانه‌سازی در بیابان‌های اطراف شهرهای بزرگ پرهیز کردند و راه‌حل را در دریافت زمین از دستگاه‌های دولتی جست‌وجو کردند. اینکه چرا دستگاه‌ها همچنان روی حفظ زمین‌های شهری خود پا فشاری می‌کنند، خود داستان دیگری است که در این مقال نمی‌گنجد.
