گزارش برزن نیوز از؛ سومین همایش توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی

به گزارش خبرنگار برزن نیوز؛ سومین همایش توسعه حمل و نقل محور به همت معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی، شرکت راه آهن، شورای اسلامی شهر تهران و معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و با حمایت شورایعالی شهرسازی و معماری ایران، شرکت عمران شهرهای جدید و شرکت عمران و بهسازی شهری در روزهای سی دی ماه و اول بهمن ماه ۱۳۹۶ در محل هتل المپیک تهران برگزار گردید.

در این همایش دو روزه که با تجربه برگزاری دو همایش پیشین در این موضوع و با رویکرد اجرایی سعی در معرفی TOD به عنوان نظریه ای پیشرو در برنامه ریزی و طراحی سکونتگاه های شهری داشت، مدیران ارشد دستگاه های دولتی، مدیران و کارشناسان بخش خصوصی، اساتید دانشگاه، دانشجویان و علاقمندان حوزه های شهرسازی، معماری، حمل و نقل و ترافیک حضور داشتند.

در آیین افتتاحیه این مراسم، مهرداد تقی زاده (معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی) ضمن افتتاح همایش و خوشآمد گویی به حاضرین به معرفی توسعه حمل و نقل محور و تجارب جهانی در این زمینه پرداخت. محسن هاشمی (رییس شورای اسلامی شهر تهران) نیز ضمن گرامیداشت یاد آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان یکی از اولین بانیان پیگیری پروژه متروی شهر تهران بعد از انقلاب، به مرور برخی فعالیت های انجام شده در زمان ریاستش بر شرکت بهره برداری متروی تهران در جهت گسترش حمل و نقل عمومی ریلی و اجرای الگوهای نزدیک به موضوع همایش پرداخت. سعید ایزدی (معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی)، محسن پورسیدآقایی (معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران) و حبیب الله طاهرخانی (مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید) نیز از دیگر سخنرانان افتتاحیه بودند که هریک به تببین اصول و ویژگی های توسعه حمل و نقل محور در حوزه کاری خود پرداخته و دیدگاه های خویش را در تایید و نقد این الگو بیان نمودند. نکته مشترک در این صحبت ها، تغییر نگرش و پارادایم از تسلط خودروهای شخصی به تسلط حمل و نقل همگانی در شهرها، مدیریت شهری و سیک زندگی شهروندان به عنوان رکن محوری توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی بود.

عباس آخوندی (وزیر راه و شهرسازی) آخرین سخنران مراسم افتتاحیه بود که در بدعتی نوین، زمان سخنرانی خود را از ابتدا به انتهای مراسم تغییر داده و با هدف شنیدن سخنان و دیدگاه های سایر مسئولین و تاکید بر اهمیت موضوع توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی به عنوان یکی از دغدغه های اصلی وزارتخانه متبوع خویش، ضمن حضور به موقع از ابتدا تا انتهای آیین افتتاح، به بیان دیدگاه های خویش و مشکلات موجود در این مسیر پرداخت. ایشان ضمن تاکید بر اهمیت اجرای الگوهای نوین شهرسازی از قبیل TOD به منظور کاهش مشکلاتی از قبیل آلودگی های زیست محیطی، ترافیک و…، چالش اصلی به کارگیری این نظریه ها را که در برخی کشورها چندین دهه سابقه اجرایی دارند، فقدان ذهنیت و نگرش جمعی در قبول چنین الگوهایی دانست و گفت فارغ از محدودیت های بودجه ای و اعتباری که کل کشور با آنها مواجه است، به کارگیری سبک و الگویی نوین در عرصه مدیریتی کشور با مانع بزرگ تغییر نگرش های سنتی حاکم مواجه است، تغییر نگرشی که در بسیاری موارد به شدت با آن مقابله می شود. ایشان در ادامه سخنان خویش، زندگی مدرن در ایران را با بحران جدی و اساسی مواجه دانست و گفت علیرغم صرف هزاران میلیارد بودجه های مختلف، اینک شهر تهران قابل زندگی نیست و این موضوع نشان دهنده شکست الگوهای سنتی و جاری سیاستگذاری در کشور بوده و لازم است الگوهای نوینی همچون توسعه حمل و نقل محور به عنوان تنها چاره و راهکار آینده شهرها به یک باور عمومی در میان مسئولین، مردم و متخصصان تبدیل شده و به تغییر روش های موجود همت گمارد که البته در ساختار مدیریتی و فرهنگی کشور کاری بسیار دشوار است و لازم است رسانه ها و به خصوص رسانه ملی به جای مانع تراشی یا دست کم گرفتن این تغییرات، یاری رسان ایجاد تحول در نگرش های مدیریتی کشور باشند. آخوندی همچنین توسعه حمل و نقل محور و دسترسی آسان همه شهروندان به حمل و نقل عمومی ارزان را از ارکان مهم حقوق شهروندی دانست و گفت چنین توسعه ای با ایجاد ارتباط میان قسمت های مختلف شهرها و گسترش فرصت های اقتصادی می تواند به کاهش فقر نیز کمک کند.

در ادامه همایش در روز اول و دوم، مدیران و کارشناسان مختلف در پانل هایی به ارائه دیدگاه های خود پرداخته و موضوع TOD را از جوانب گوناگون مورد نقد و بررسی قرار دادند. پورسیدآقایی (معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران) در پانل اول با موضوع روش های تسریع در اجرای TOD پذیرش حمل و نقل عمومی به عنوان روش اصلی جابجایی در شهرها را پیش زمینه توسعه حمل و نقل محور دانست و ضمن ارائه تصاویری از پیشنهادات مطرح شده جهت تبدیل خیابان و ایستگاه متروی مفتح تهران به محوری با ویژگی های TOD، هفت بند زیر را به عنوان اصول اساسی TOD معرفی نمود:

1. پیاده محوری: توسعه محلات شهری بر مبنای رفت و آمد پیاده
2. دوچرخه سواری: اولویت بخشی به شبکه حمل و نقل غیرموتوری
3. ایجاد ارتباط و نفوذ پذیری: ایجاد شبکه ای متراکم از معابر و راه ها
4. حمل و نقل عمومی انبوه: مکانیابی طرح های توسعه در نزدیکی شبکه حمل و نقل عمومی با کیفیت و ظرفیت بالا
5. اختلاط کاربری ها: طراحی بر اساس تخصیص کاربری مختلط
6. افزایش تراکم: بهینه سازی و هماهنگی تراکم کاربری و فعالیت و ظرفیت شبکه حمل و نقل عمومی
7. توسعه شهری فشرده: طراحی و برنامه ریزی منطقه ای بر اساس کاهش سفرهای روزانه و جلوگیری از توسعه افقی شهرها

وحید علی قارداشی (مدیر کل دفتر مهندسی و نظارت بر تاسیسات زیربنایی راه آهن) نیز در این پانل ضمن تاکید بر همخوانی الگوی TOD با عدالت اجتماعی، بر ایجاد همدلی میان مسئولان در اجرای این الگو تاکید کرده و با اشاره به فقدان یکپارچگی میان طرح های توسعه شهری با طرح های حمل و نقل به عنوان یکی از نقاط ضعف نظام مدیریت شهری کشور، آگاهی یافتن مردم از مزایای توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی را از الزامات اجرای این الگو دانست.

در روز دوم همایش، در پانلی با عنوان “ارائه راهنمای توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی” مرضیه باریکانی (مشاور شهرسازی معاون حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی) و مهتا میرمقتدایی (رئیس بخش مطالعات بنیادی مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی) با رونمایی از سند توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی و تشریح برخی قسمت های آن، با اعلام خبر تصویب پیش نویس سند فوق در شورایعالی شهرسازی و معماری کشور، خبر از تصویب اصل این سند در شورایعالی در آینده نزدیک و لازم الاجرا شدن آن دادند. همچنین کارشناسان شرکت مهندسین مشاور بین المللی جایکا ژاپن نیز به عنوان مشاور اجرای الگوی TOD در ایران، به بیان تجربه خود در زمینه چگونگی جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی جهت مشارکت در اجرای پروژه های TOD پرداختند.

در ادامه همایش در روز دوم در پانلی با عنوان “آیا تراکم خوب است یا بد؟”، حمید سیادت موسوی (مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران) نیز ضمن اشاره به معضلات موجود در شهرهای مختلف کشور، کاربرد الگوی TOD را مستلزم نگاه جامع و یکپارچه به این نظریه دانست و گفت از آنجایی که ما سابقه خوبی در کشور داریم که بهترین ایده ها را بگیریم و بدترین استفاده را از آنها بکنیم، لازم است ضمن انطباق اصول توسعه حمل و نقل محور با شرایط و ویژگی های داخلی کشور، از بخشی نگری و مثله کردن این الگو مطابق با میل خود در فرآیند برنامه ریزی، طراحی و اجرا پرهیز کنیم.

در اختتامیه همایش، چهار شهر به عنوان شهرهای پایلوت جهت اجرای الگوی توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی و ارائه گزارش اقدامات انجام شده در آنها تا سال آینده معرفی شدند:

• شهر تهران
• شهر قزوین
• شهر پرند
• شهر یزد

در پایان مراسم نیز بیانیه سومین همایش توسعه حمل و نقل محور قرائت گردید، در این بیانیه موارد زیر مورد تاکید قرار گرفت:

1. پیگیری جهت اجرای تمامی بندهای خروجی های دو بیانیه همایش های گذشته
2. انجام اقدامات مقدماتی چهار شهر کاندید جهت تحقق اصول TOD تا سال آتی و معرفی ابعاد آن توسط مدیران و مشاوران ذیربط
3. انتخاب کاندیدهای دیگر برای تحقق اصول توسعه مبتنی بر حمل و نقل همگانی به گونه ای که مدیران استانی آمادگی خود را به معاونت حمل و نقل وزارت راه و شهرسازی اعلام نمایند.

لازم به ذکر است تعدادی دیگر از مدیران و کارشناسان بخش های دولتی و خصوصی نیز در این همایش دو روزه به بیان دیدگاه های خود در قالب پانل های گفتگوی تخصصی پرداختند:

• احمد تقی پور (رییس شرکت مهندسین مشاور پژوهش های ساختمانی): تشریح مبانی نظری توسعه حمل و نقل محور و معرفی پروژه طرح جامع و راهبردی ایستگاه راه آهن مشهد به عنوان یکی از تجارب داخلی TOD
• وهاب میزانی (معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری قزوین): معرفی اقدامات انجام شده در شهر قزوین جهت تقویت حمل و نقل عمومی و کاربرد اصول پیشنهادی TOD
• محمدمهدی میرزایی (مدیر کل دفتر ارزیابی های اقتصادی وزارت راه و شهرسازی): معرفی رویکردهای نوین شهرهای اروپایی و آمریکایی به مساله ترافیک و تاکید بر تقویت زیرساخت های حمل و نقل عمومی به منظور کاهش ترافیک به جای گسترش سطحی معابر و اتوبان ها.
• شهربانو امانی (عضو شورای اسلامی شهر تهران): تاکید بر بومی سازی الگوی TOD و هدایت این الگوی در راستای حل مشکلات اساسی شهر تهران.
• کامبیز گوهری (مدیر کل دفتر طرح های کالبدی وزارت راه و شهرسازی): تاکید بر عدم کفایت زیرساخت های موجود برای اجرای TOD در کشور و لزوم قانونگذاری دقیق برای کنترل بر جریانات افزایش تراکم های ساختمانی در پیرامون ایستگاه های حمل و نقل عمومی.
• شهاب الدین کرمانشاهی (استاد دانشگاه تهران): تبیین دیدگاه های نظری در مورد توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی و مرور تجارب جهانی.
• علیرضا صلواتی (معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری اصفهان): معرفی اقدامات انجام شده در شهر اصفهان جهت ترویج پیاده روی و دوچرخه سواری.

 

به اطلاع می رساند فایل ها، تصاویر و اسلایدهای ارائه شده در این همایش پس از انتشار در سایت اصلی، در سایت برزن نیوز نیز در دسترس مخاطبان محترم قرار خواهند گرفت.

 

تهیه و تنظیم: احسان امینی