پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
بالاخره پس از انتظار ۱۸ساله متروی پرند در دو باند، ۹ آذرماه با حضور رئیس‌جمهور و مدیران شهرداری تهران افتتاح شد. مطالعات پروژه خط مترو تهران- پرند در سال ۱۳۸۴ توسط وزارت راه‌و‌شهرسازی آغاز شد. عملیات اجرایی این پروژه سال ۱۳۹۰ شروع و در سال ۱۳۹۱ اجرای کل طرح به شهرداری تهران واگذار شد. بخشی از این طرح در محدوده حد فاصل ایستگاه شاهد تا شهر آفتاب به طول چهار کیلومتر در ابتدای سال ۱۳۹۵ و بخش دیگر از ایستگاه شهر آفتاب تا فرودگاه امام خمینی(ره) به‌طول ۲۶ کیلومتر در مردادماه سال ۱۳۹۶ تکمیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفت، اما قطعه دوم پروژه متروی شهر جدید پرند به طول ۱۹ کیلومتر از فرودگاه امام‌خمینی(ره) تا شهر جدید پرند که طراحی شده به‌دلیل محدودیت‌های مالی و سایر مشکلات متوقف مانده بود تا اینکه بالاخره اوایل آذرماه امسال این پروژه تکمیل و افتتاح شد. در روزهای اول افتتاح این خط از مترو؛ ماجرا و کش و قوس‌هایی درباره قیمت بلیت متروی پرند به‌وجود آمد و تا چند روز اول افتتاح، همچنان قیمت بلیت متروی پرند مشخص نبود. تا اینکه در جلسه علنی ۱۴ آذرماه شورای شهر تهران قیمت ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان توسط شورای تصویب شد. درخصوص تصویب قیمت این خط از مترو و توجیه این رقم نیز سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران در جلسه علنی شورای شهر می‌گوید: «قیمت بلیت مترو پرند تا پایان سال‌جاری برابر نرخ فرودگاه امام به ازای هر سفر الکترونیک و کارت‌بلیت ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان و بلیت تک‌سفره ۱۵ هزار تومان تعیین شده که در‌واقع نرخ بلیت فرودگاه امام است.» مهدی چمران، رئیس شورای شهر در تصویب قیمت بلیت مترو تهران به پرند و برعکس، عنوان می‌کند: «این نرخ نسبت به کرایه تاکسی و دیگر وسایل نقلیه عمومی تا مترو امام خمینی(ره) تقریبا مجانی است. با هزینه‌های بالایی که مترو دارد، ۲۰ هزار تومان هم برای این مسیر کم است؛ چرا‌که بعد از رسیدن به تهران می‌توانند از سایر خطوط با همان ۲۰ تومان در دیگر خطوط مترو ادامه مسیر دهند. هزینه بلیت متروی تهران- پرند قرار بود ۲۰ هزار تومان باشد اما تصمیم گرفتیم تا پایان سال رقم بر اساس نرخ بلیت فرودگاه امام باشد. برای مترو تهران-کرج نیز باید تصمیم درستی گرفته شود تا با نرخ سایر وسایل حملونقل عمومی هم‌تراز باشد و تفاوت چندانی نداشته باشد.» میزان دریافتی حقوق یک کارگر در سال ۱۴۰۲ و براساس تصویب وزارت کار رقمی حدود ۷ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان است. اگر قرار است یک کارگر هر روز ۳۰ هزار تومان برای خرید بلیت متروی پرند پرداخت کند، در عمل یک‌هفتم حقوق او صرف هزینه حملونقل آن هم حملونقل عمومی می‌شود. این هزینه البته بدون درنظر گرفتن هزینه احتمالی تاکسی تا مترو یا مترو تا محل کار است و خالص هزینه مترو ۹۰۰ هزار تومان خواهد بود. ظاهرا آنچه در این بین و به هنگام تصویب قیمت متروی پرند به آن توجه نشده است، به صرفه بودن قیمت حملونقل عمومی و درنظر گرفتن قشر کارگر است که با حداقل حقوقشان، یک‌هفتم درآمدشان صرف خرید بلیت مترو خواهد شد.
قیمت بلیت متروی تهران از قیمت چیپس و پفک هم کمتر است
سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون حملونقل شورای شهر تهران معتقد است این امر که پرداختی‌ها به مردم مناسب نیست، کاملا صحیح است. او در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «اینکه تورم روی زندگی مردم سایه انداخته و نه‌تنها با کف پرداختی‌ها، بلکه با چند برابر دریافتی‌ها هم با زندگی و رفاه مطلوب، فاصله دارد. این سخن، سخن درستی است. اما قیمت واقعی و تمام‌شده جابه‌جایی مسافر چند است؟ همان‌طور که مردم محدودیت‌ها و مشکلاتی دارند و اتفاقا به‌حق هم هستند و به‌نظر می‌رسد که بسیاری از حقوق‌ها کفاف زندگی جاری مردم را نمی‌دهد، اما هزینه تمام‌شده مسافر در متروی داخل شهر که تعداد بیشتری مسافر جابه‌جا می‌شود، نرخ میانگین هزینه تمام‌شده هر فرد بیش از ۳۰ هزار تومان برای مترو به‌عنوان هزینه‌های جاری تمام می‌شود. استهلاک سرمایه و سرمایه‌گذاری هم در این رقم دخیل نیست و صرف هزینه جاری بیش از ۳۰ هزار تومان برای هر مسافر هزینه دارد.»
تشکری‌هاشمی در توضیح این امر که این عدد برای مسافری که از پرند می‌آید چگونه حساب می‌شود، عنوان کرد: «۵۰ کیلومتر مسیر پرند تا ایستگاه شاهد است. از ایستگاه شاهد وقتی وارد خط می‌شوند، نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر پیمایش نیز امکان پیمایش داخل این خط وجود دارد و می‌توانند به نقاط دیگر تهران برسند. ما چقدر کرایه مصوب کردیم؟ برای مسافران دائمی ما که کارت بلیت الکترونیک دارند قیمت ۱۳ هزار و ۶۵۰ هزار تومان است. سه هزار تومان را اگر به اندازه بلیت داخل شهری حساب کنیم در‌واقع ۱۰ هزار تومان برای یک بلیت رفت و یک برگشت پرداخت کرده‌اند. از آنجایی که ما امکان گرفتن کرایه برای مسیر شاهد تا پرند را نداریم، به‌عبارتی می‌توان گفت که این مسیر را تنها با پنج هزار تومان تردد می‌کنند. شما با پنج هزار تومان حتی نمی‌توانید چیپس و پفک هم بخرید! بنابراین مبلغ بسیار ناچیز است و با درک شرایط و مشکلات مردم ما این عدد را گرفتیم. همچنین به‌نظر من پنج هزار تومان عددی است که با رعایت حال مردم تدوین شده و نه‌تنها منصفانه است، بلکه در‌نهایت تلاش شورای شهر برای کم کردن فشار حملونقل به تصویب رسیده است.»
قیمت بلیت مسیر تهران به پرند با رعایت حال مردم بود
او همچنین در پاسخ به اختلاف قیمت بلیت متروی پرند به تهران با قیمت بلیت کرج به تهران نیز می‌گوید: «یک رقم حدود سه الی چهار هزار تومان برای مسیر کرج به تهران است و باید یک قیمت مشابه نیز برای تردد در خطوط تهران هم پرداخت کنند که عملا حدود هفت الی هشت هزار تومان رفت و همین رقم نیز برای برگشت هزینه می‌شود. در مورد خط پرند نیز تقریبا مشابه همین رقم به تصویب رسیده است.»
رئیس کمیسیون حملونقل شورای شهر تهران همچنین می‌گوید: «علی‌رغم اینکه ۲۰ کیلومتر پس از فرودگاه، مردم درحال دریافت این خدمت هستند، اما ۵۰ درصد آن مبلغ را پرداخت می‌کنند. این بلیت بسیار ارزان درنظر گرفته شده؛ چرا‌که این خدمت نسبت به سایر خدمات ارزان‌تر است. تا پیش از این مردم پرند با اتوبوس ۱۳ هزار تومان رفت و ۱۳ هزار تومان برگشت برای این مسیر هزینه می‌کردند، حتی کسانی که از راه‌آهن هم استفاده می‌کردند چهار هزار تومان رفت و چهار هزار تومان برگشت هزینه می‌کردند. شش هزار تومان نیز برای بین شهر هزینه پرداخت می‌شد. باز هم نسبت به راه‌آهن که کیفیت مترو با قطارها اصلا قابل مقایسه نیست، ارزان‌تر است، یعنی هیچ سرویسی به ارزانی آن نداریم. از آنجایی که ما می‌دانیم سطح درآمد مردم در آن منطقه متوسط است، ما کمترین بها را درنظر گرفتیم و شاید از این کمتر هم امکان‌پذیر نبود، اما در‌هرحال برای رعایت حال مردم بود.»
پس چه کسی حق کارگر را رعایت می‌کند؟
آنچه در این بین و هنگام تصویب قیمت بلیت مترو تهران به پرند فراموش شده است؛ الزام به‌صرفه بودن حملونقل عمومی برای تمام اقشار جامعه است. کارگری که هر ۱۰ هزار تومان از درآمدش نیز یک مبلغ قابل توجه به‌حساب می‌آید و به‌قول خودمان برای هر هزار تومان نیز حساب و کتاب دارد، روزانه ۳۰ هزار تومان هزینه برای حملونقل عمومی در این شرایط تورم و خرج‌های سنگین یک هزینه گزاف و غیرمعقول است. با وجود تمام تلاش‌ها برای راه انداختن متروی پرند توسط شهرداری و این دوره از شورای شهر، اما به‌نظر می‌رسد که قیمت مصوب‌شده متروی پرند برای قشری که امکان دارد استفاده روزمره از این خط مترو داشته باشد، کمی غیرمنصفانه و غیرمعقول است.
فرهیختگان
