پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
فرمول های حاکم بر توسعه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی غالبا جهان شمول و یکسان نگر هستند، مبنای پذیرفته شده آن ها این واقعیت است که بخش هایی از جهان توسعه یافته تر از بخش های دیگر هستند و لاجرم بخش های توسعه نیافته لازم است مسیر کشورهای توسعه یافته تر را دنبال کنند. در این نگاه «توسعه» یک مسیر یکسان برای تمام مردم جهان قلمداد می شده است.
اما طی کردن «مسیر یکسان» نه ممکن است و نه مطلوب. آن تصمیمات و برنامه هایی که وضعیت کنونی کشورهای توسعه یافته را رقم زده است اغلب مناسب ویژگی های همان کشورها بوده است و نمی توان با این پیش فرض که اگر فلان برنامه در فلان جامعه اثر مثبت داشته است لابد در جامعه ما نیز همین طور خواهد بود، از منظر بوم گرایی، لازم است ما تمرکز اصلی مان بر ملاحظات بومی باشد و این قدر نسبت به وارد کردن ایده ها و برنامه های موفق دیگران تعجیل نکنیم، این ملاحظات بومی دو گروه هستند؛ ۱- داشته ها ی بومی و ۲- نیازهای بومی!
رویکرد بوم گرایی مخالفتی با تعامل سازنده میان جهانی، محلّی، بومی و غیر بومی ندارد، ایده ها و برنامه های موفق جوامع دیگر مطمئنا می توانند منبع الهام بخش خوبی برای ما باشند، به شرطی که همواره نسبت به تفاوت های میان جامعه ما و جامعه توسعه یافته حساس باشیم و هر برنامه ای را با توجه به ۱- نیازها و ۲- داشته های خودمان، ارزیابی، تعدیل و پیاده سازی کنیم.
امروزه شاهد آن هستیم که مخصوصا با همه گیر شدن شبکه های اجتماعی برخی جنبش های جهانی و یا تقلید شده از بوم های دیگر وقت و انرژی بسیاری از فعالان مناطق توسعه نیافته را می گیرد و بازدهی لازم را ندارد، به عنوان مثال جنبش موسوم به «دیوار مهربانی» در سال ۱۳۹۵ در جاهای مختلف به راه افتاد که طی آن کسانی که لباس های قابل استفاده ای داشتند که نیاز نداشتند آن ها را بر دیواری که قبلا تعیین شده بود آوزان می کردند تا نیازمندان از آن استفاده کنند، با بالا گرفتن این جوّ، به زودی در مناطق لرنشین نیز اقتباس شد، حتی شهرهای کوچکی چون دورود، کوهدشت، سپیددشت و غیره نیز دیوارهای مهربانی ساختند، اما واقعا در شهری کوچکی مثل سفیدشت (مرکز بخش پاپی) آیا به چنین طرحی نیاز است؟ این طرح شاید در شهرهای بزرگ بالای چند صد هزار نفره که دارای شکاف طبقاتی هستند و نیازمندان و دارایان همدیگر را نمی شناسند کارآمد باشد اما در شهرهای کوچک لرنشین غالبا جز صحنه های مضحک ومشمئز کننده چیزی از این طرح دیده نشد. در این شهرهای کوچک الگوهای بومی و دیرینه ای برای کمک به نیازمندان و دستگیری از همدیگر وجود دارد که می توان با احیاء و تقویت و حمایت از آن ها به نتایج بهتری رسید.
چنین نگرش جهان نگرانه ای در بقیه برنامه ریزی های اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مناطق مختلف ایران نیز وجود دارد. از معماری خانه ها وخیابان ها گرفته تا تأسیس یک حزب سیاسی و یا احداث یک کارخانه معمولا ویژگی های محلی (داشته ها و نیازها) مد نظر نمی گیرند، جالب این که برنامه ریزان پس از عدم موفقیت برنامه های شان در چنین جوامعی گناه را بر گردن جامعه میزبان (و فرهنگ پایین آن!) می اندازند و جامعه بومی نه فقط سودی نمی برد بلکه سرزنش هم می شود.
