پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
بنابر اعلام معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، بیش از ۱۶۰ هزار هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت فرسوده تاریخی در کشور وجود دارد؛ یا به‌عبارت دیگر میزان بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت فرسوده تاریخی در کشور بیش از دو برابر شهر تهران وسعت دارد.
همچنین، حدود پنج میلیون و ۷۰۰ هزار واحد مسکونی در بافت فرسوده کشور وجود دارد که از این تعداد بیش از دو میلیون و ۵۶۰ هزار واحد هیچ سازه مستحکمی ندارند و ۱۱ میلیون نفر به شدت در معرض خطر هستند.
اهمیت بافت فرسوده و سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت فرسوده تاریخی از آن‌جایی دوچندان می‌شود که ۳۳ درصد جمعیت شهری کشور را در خود جای داده است و همین انباشتگی جمعیت در مواقع بحرانی می‌تواند فجایع غیرقابل جبرانی را رقم زند.
در این میان؛ شهر تهران به‌دلایل مختلف از جمله توسعه نامتوازن و عدم نوسازی مناسب، از حیث دارا بودن بافت فرسوده، سکونتگاه‌های غیررسمی و بافت فرسوده تاریخی در جایگاه ویژه‌ای قرار دارد و بنابر اعلام شهردار تهران چهار هزار و ۵۶۰ هکتار بافت فرسوده را در خود جای داده است.
وجود این حجم از بافت فرسوده در پایتخت کشور، با توجه به ظرفیت قابل توجه حادثه‌پذیری در شهر تهران، می‌تواند تبعات تلخی را به‌دنبال داشته باشد و با توجه به محدودیت‌های موجود در بافت فرسوده، عملاً امدادرسانی در شرایط بحرانی با چالش جدی مواجه شود.
علیرضا زاکانی در این خصوص گفته بود: تهران ۷۰ هزار هکتار مساحت دارد که ۱۲ هزار هکتار بافت آن ناپایدار است که از این مقدار چهار هزار و ۵۶۰ هکتار آن بافت فرسوده را تشکیل می‌دهد و با توجه به اینکه امروز در تهران یک میلیون خانه برای افراد کم داریم، لذا بهترین مکان تبدیل بافت‌های فرسوده به خانه‌های ایمن است.
در همین راستا؛ مدیریت شهری تهران با توجه به وظایف ذاتی و قانونی خود در راستای ایمن‌سازی و نوسازی بافت فرسوده قدم برداشته و در گام اول مشکل محله‌ای که ۳۰ سال با بحران بافت فرسوده و ناایمن دست و پنجه نرم می‌کرد، حل شد.
در یکی از جنوبی‌ترین نقاط پایتخت و در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی محله نفر آباد با قیمت ۴۰۰ سال شکل گرفته است محله‌ای که متأسفانه طی ۳۰ سال اخیر به دلیل بی توجهی‌ها مورد بی مهری قرار گرفته بود و همین موضوع منجر به مشکلات فراوان برای شهروندان و ساکنان مشکلات شده بود.
این محله طی ۳۰ سال گذشته به دلیل همان بی‌مهری‌ها عقب ماندگی بسیاری داشته است و به گفته یکی از ساکنان محله طی ۳۰ سال اخیر به محل نفر آباد ظلم بسیاری شده بود.
رهایی محله قدمت دار تهران به دلیل مشکلات ساخت و ساز
البته طی سالیان گذشته برای حل مشکل قدیمی محله نفر آباد و تیمار این زخم کهنه طرح‌های متعدد پیشنهاد شد اما به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی برای ساکنان، فریز ساخت و ساز و محدودیت ارتفاع بنا در این محله پیش نرفت و همین موضوع منجر به این شد تا اهالی یکی از قدیمی‌ترین محلات تهران مجبور به ترک منازل خود شوند و آنهایی هم که توانایی مالی خروج از این محل را نداشتند مجبور شدند تا در همان محلات فرسوده بماند.
یکی از اهالی محله قدیمی نفر آباد که به گفته خود حدود دو نسل از اقوامش در این محله ساکن بودند می‌گوید: بهترین محله تهران کوچه شیرازی‌ها محله نفر آباد بوده است و افراد زیادی در این محله ساکن بودند اما به دلیل مشکلاتی که برای ساخت وجود داشت اهالی که در این محل ساکن بودند مجبور به اجاره نشینی شدند.
یکی دیگر از اهالی می‌گوید: ۳۴ سال است که هیچ خدمتی به این محل داده نشده است و هر زمان که خواستیم برویم و خانه‌هایمان را بسازیم اعلام کردند که ساختمان‌ها در طرح است و نمی‌توان این کار را انجام داد.
تبدیل محله‌ای آباد به مخروبه
همین موضوع منجر به این شد تا محله نفر آباد که در گذشته‌های دور به عنوان یکی از محلات الگو و آباد تهران شناخته می‌شد رفته رفته تبدیل به یکی از محلات مخروبه و محل تجمع خلاف‌کاران شود.
اما پس از روی کار آمدن مدیریت شهری ششم، علیرضا زاکانی شهردار تهران اولین لایحه خود در شورای شهر را اختصاص به محله نفر آباد داد و در بیست و سوم شهریور ماه سال گذشته لایحه مجوز انتشار اوراق مالی اسلامی (اوراق مشارکت) جهت بازآفرینی محدوده پیرامونی حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) محله تاریخی نفر آباد در صحن شورای شهر تهران به تصویب رسید.
گره گشایی از مشکلات مردم با ساخت خانه‌های جدید
پس از تصویب لایحه در شورای شهر تهران و همزمان با سومین شنبه امید و افتخار در ۱۲ شهریورماه کلنگ ساخت پنج هزار واحد مسکونی بر زمین زده شد و در حاشیه این کلنگ زنی علیرضا زاکانی شهردار تهران گفت: شاهد آغاز یک فعالیت عمرانی هستیم.
۳۰ سال، ساکنان محله نفر آباد دچار مشکلات فراوانی بودند؛ اتفاقی که در حال رقم خوردن است، پرونده آزار و اذیت ۳۰ ساله را می‌بندد و روح جدیدی به محله نفر آباد می‌دمد
وی ادامه داد: ۳۰ سال، ساکنان محله نفر آباد دچار مشکلات فراوانی بودند؛ اتفاقی که در حال رقم خوردن است، پرونده آزار و اذیت ۳۰ ساله را می‌بندد و روح جدیدی به محله نفر آباد می‌دمد و همچنین نیاز منطقه به یک طبقه اضافی در این محله باعث گره گشایی خواهد شد.
پس از آن معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران نیز اعلام کرد دو هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال بودجه شهرداری برای بخشی از پروژه‌های عمرانی و زیر ساختی در محله نفر آباد اختصاص یافته است.
آغاز صدور پروانه ساخت در نفر آباد
در همین راستا، جعفر شربیانی از آغاز صدور پروانه ساخت در محله نفرآباد خبر داد و گفت: در سه دهه اخیر، سه طرح برای محله نفرآباد جاری و ساری شده بود که متأسفانه سبب شده بود که این محله دچار مشکلات عدیده‌ای شود و مردم از آنجا کوچ کنند و خانه‌ها تخریب شود و این محله، تبدیل به بستری برای وقوع بزه و آسیب‌های اجتماعی شود.
عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران خاطرنشان کرد: طرحی که در دوره پنجم ترتیب داده شده بود در شورای ششم شهر تهران آورده شد که آن را با نظر مردم تغییر دادیم و میراث فرهنگی نیز اجازه داده که اجازه ساخت یک طبقه بیشتر شود.
وی با بیان اینکه در نهایت و در حال حاضر امکان ساخت و ساز در محله نفرآباد به میزان چهار طبقه وجود دارد، گفت: ۳۵ پلاک را سازمان نوسازی شهرداری تهران در دست احداث دارد و در حال ساخت است.
شربیانی عنوان کرد: طی این مدت در خصوص هفت تا هشت پلاک توسط مردم درخواست پروانه ساخت ارائه شده است.
اما به گفته اهالی محله نفر آباد تصویب این طرح منجر به شور و نشاط دوباره در محله نفر آباد شد و در بستر این لایحه اهالی محل می‌توانند با رعایت شرایطی نسبت به نوسازی خانه و محل خود اقدام کنند.
اجرای پروژه‌های خدماتی و تبدیل محله نفر آباد به محله‌ای الگو
پس از تصویب رساندن این طرح اهالی محله اعلام کردند که به آنها گفته شده می‌توانند در سه طبقه و با یک پارکینگ خانه خود را بسازند.
البته در کنار اجازه ساخت به خانه‌های قدیمی اجرای سه پروژه خدماتی مرکز توانمندسازی بانوان مهد کودک پارکینگ و دو پروژه خدماتی با مشارکت آستان حضرت عبدالعظیم شامل زائرسرا با ظرفیت ۲۸ اتاق و فضایی ورزشی ساخت ۳۳۶ واحد مسکونی در قالب ۳۵ پروژه گامی است که نویدبخش نوسازی به شهروندان محله نفر آباد است.
مهدی هدایت رئیس سازمان نوسازی شهر تهران، در خصوص محله نفر آباد گفت: مشکل محله نفر آباد پس از سال‌ها بالاخره حل شد و در حال حاضر پروژه‌ها در این محله آغاز شده و چند پارکینگ در حال خاک‌برداری است و بر همین اساس این محله، به یکی از محلات الگو تبدیل شود.
۳۳ پروژه مسکونی را در نفر آباد با معماری ایرانی-اسلامی آغاز کرده‌ایم که بافت محله را عوض خواهد کرد و با ارزش افزوده‌ای که در محله نفر آباد ایجاد شده در یکی دو سال آتی چهره نفر آباد به‌طور کلی عوض خواهد شد
رئیس سازمان نوسازی شهر تهران با بیان اینکه ما نیز ۳۳ پروژه مسکونی را در نفر آباد با معماری ایرانی-اسلامی آغاز کرده‌ایم که بافت محله را عوض خواهد کرد، گفت: با ارزش افزوده‌ای که در محله نفر آباد با ارائه یک طبقه تشویقی انجام می‌گیرد، کلی اتفاق خوب در این محله رقم خواهد خورد و مطمئناً در یکی دو سال آتی چهره نفر آباد به‌طور کلی عوض خواهد شد.
توسعه حرم حضرت عبدالعظیم منجر به توقف جریان زندگی در محله نفر آباد شده بود و پس از توافق شهرداری با آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی و در بستر قرارگاه جهادی مسکن قرار بر این شد تا در پیرامون محیط حرم حضرت عبدالعظیم ساختمان سازی انجام شود این طرح پس از حدود ۳۰ سال کلنگ زنی شد و گره کور بهسازی و نوسازی نفر آباد با اجازه ساخت به ساکنین در ۴ طبقه و ارائه تسهیلات ویژه به آنها آغاز شد.
مهر
