پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
مشکلات بسیاری در حوزه‌های مختلف مثل مسائل ترافیکی، فضای سبز، اماکن تفریحی و … در کلانشهر تهران وجود دارد که با اقدامات شهرداران مختلف بخش زیادی از آن‌ها حل شده و در حال حاضر شرایط قابل قبولی دارند، اما یکی از مهمترین و اساسی‌ترین حوزه‌هایی که در شهر تهران مغفول مانده و به آن کم توجهی شده، بافت فرسوده است.
در کدام مناطق بیشترین بافت فرسوده وجود دارد؟
بی‌تردید می‌توان گفت مهمترین حوزه‌ای که باید در سال‌های پیش‌رو پیگیری شود، احیای بافت فرسوده است. در مناطق ۱۰، ۱۲، ۱۴، ۱۵ و ۱۷ حدود ۳ هزار هکتار بافت فرسوده وجود دارد که بخش زیادی از شهر را در بر می‌گیرد. با توجه به اینکه زلزله پایتخت را تهدید می‌کند، مسئولین شهری و اجرایی کشور باید نوسازی و مقاوم‌سازی این بافت‌ها را جدی بگیرند.
نوسازی و مقاوم‌سازی بافت فرسوده از سال ۱۳۸۱ مورد توجه و پیگیری قرار گرفت، اما با گذشت سال‌ها فقط ۵ درصد از بافت فرسوده نوسازی شده است و این آمار نشان می‌دهد، باید در بسته‌های تشویقی و قوانین موجود برای بافت فرسوده تجدید نظر شود.
۱۱ درصد مساحت بافت فرسوده کشور در تهران قرار دارد و علاوه بر این ۲۴ درصد جمعیت شهرنشین بافت ناکارآمد هم در تهران سکونت دارند. آمار و ارقامی که معاون مسکن و بازآفرینی اداره کل راه و شهرسازی استان تهران چندی قبل از آن‌ها خبر داده بود. البته وی این را هم گفته بود که ۱۵ هزار هکتار محدوده‌های ناکارآمد شهری در استان تهران واقع شده است.
آنچه که اکنون نیز انوشیروان محسنی‌بندپی، استاندار تهران عنوان کرده است؛ با این توضیح که جمعیتی بالغ بر ۵/۴ میلیون نفر یعنی حدود ۳۶ درصد از جمعیت استان در این محدوده‌ها ساکن هستند.
میزبانی مناطق جنوبی و مرکزی شهر از بناهای قدیمی
جدا از این امر اگر بخواهیم به طور جزئی‌تر این موضوع را در خصوص پایتخت در نظر بگیریم، باید گفت که بناهای قدیمی یا همان فرسوده به‌طور عمده در مناطق جنوبی و مرکزی شهر واقع شده‌اند. آنگونه که کاوه حاجی علی اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری تهران بیان کرده است؛ ۹۵ درصد بافت فرسوده در مناطق هفت تا ۲۰ جای گرفته‌اند، ضمن اینکه باید گفت؛ ۸۵ درصد آن در جنوب خط خیابان انقلاب-آزادی، مناطق ۹ تا ۲۰ قرار دارد.
بافت فرسوده جان مردم را تهدید می‌کند
۹۵ درصد باقی مانده بافت فرسوده نه تنها جان شهروندان را تهدید می‌کند، بلکه کم توجهی به بافت هندسی به دلیل نبودن طرح تفصیلی در سال‌های دور، مشکلاتی از قبیل جمع‌آوری زباله، خدمات اورژانسی، خدمات آتش‌نشانی و … را در شرایط به نسبت عادی برای این پهنه‌ها به‌وجود آورده است. با این شرایط تردیدی وجود ندارد که در شرایط بحرانی و وقوع حوادثی، چون زلزله بزرگ تهران به‌هیچ عنوان امکان خدمات‌رسانی به این مناطق وجود ندارد.
به‌همین منظور شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران باید به این موضوع نگاهی ویژه داشته باشند و در برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه به این موضوع به‌طور خاص نگاه شود تا در یک بازه زمانی مشخص نوسازی انجام شود.
کلام آخر
البته احیای بافت‌های فرسوده فقط با حضور شورای اسلامی شهر و شهرداری امکان‌پذیر نیست و حضور دولت و به قولی «مدیریت یکپارچه» در به ثمر رسیدن این موضوع نقش حیاتی دارد. احیای بافت‌های فرسوده ایجاد انگیزه برای مشارکت شهروندان در نوسازی و برنامه‌هایی منسجم و بلند مدت را لازم دارد که نیازمند اتحاد و دغدغه‌ی مسئولین شهری و اجرایی است. جان مردم برای ما مهم است؛ به‌جای اینکه هر ساله با وقوع زلزله‌ای نگران وقوع زلزله بزرگ تهران باشیم، باید با برنامه‌های بلند مدت و مشخص این خطر قدیمی را از شهر و شهروندان دور کنیم.
میزان
