محمد اسلامی، وزیر راه وشهرسازی، در آئین افتتاح فاز اول پروژه بازآفرینی شهری محله همت آباد استان اصفهان با بیان اینکه ۳۸ هزار واحد باقی مانده مسکن مهر در دست تکمیل است،گفت: «پرونده مسکن مهر در دولت دوازدهم بسته میشود».
وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه حدود ۱۰ هزار پروژه مسکونی در سطح کشور فعال است، اضافه کرد: « ۵۳۰ هزار واحد در دست ساخت است که این تعداد به غیر از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار واحد مسکن مهری است که در دولتهای نهم و دهم آغاز و ۷۷۰ هزار واحد در همان دولت با نواقصی که داشت تحویل مردم شده بود که در این دوره نواقص آنها برطرف و حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد را به مردم تحویل دادیم و حدود ۳۸ هزار واحد مسکن مهر نیز در دست تکمیل است که در همین دولت پرونده مسکن مهر بسته میشود».
بلاتکلیفی ۵۰۰ هزار واحد مسکن مهر
مسکن مهر ازجمله طرحهای کلان عمرانی دولتهای نهم و دهم بود. در این طرح ساخت بیش از ۴ میلیون واحد مسکونی هدفگذاری شده بود. از این تعداد حدودا ۲ میلیون ۲۵۰ هزار در شهرها و ۱ میلیون ۷۵۰ هزار واحد در روستاها مسکن باید ساخته میشد. طرح مذکور از سال ۸۶ وارد مرحله اجرا گردید و تا پایان دولت دهم ۲ میلیون ۵۰۰ هزار واحد مسکونی با پیشرفتهای فیزیکی متفاوت ساخته شد. در آبان ماه سال ۹۲، همزمان با آغاز به کار آقای آخوندی در وزارت راه و شهرسازی، دستور توقف ساخت مسکن مهر توسط وی صادر شد. به دنبال دستور آقای وزیر، فرایند تکمیل واحدهای نیمهکاره این طرح با پیشرفت بسیار کندی مواجه شد. تا جای که سال ۱۳۹۸ ( بعد از ۶ سال از شروع دولت) هنوز ۵۰۰ هزار واحد به متقاضیان آنها تحویل داده نشده بود.
بی توجهی دولت یازدهم به مسکن مهر
در سالهای آغازین دولت یازدهم، طرح مسکن مهر با نقدهای فراوانی مواجه شد. بیکیفیتی ساختمانهای احداث شده، جانمایی اشتباه، نداشتن زیرساختهای شهری و … ازجمله آنها بود. موضوعی که درحال حاضر و باتوجه به سکونت تعداد زیادی از مردم در آن خلافش ثابت شده است. در کنار این موارد، ازجمله نقدهای مدیران اقتصادی دولت یازدهم به طرح مذکور افزایش میزان نقدینگی و پایه پولی در کشور بود. بررسی آماری میزان نقدینگی در کشور نشان میدهد، تقریبا در تمامی دولتها در دهههای اخیر میانگین رشد نقدینگی ۲۲ الی ۲۶ درصد بوده است.بنابراین طرح مسکن مهر عملا تأثیر قابل توجهی در افزایش میزان نقدینگی کشور نداشته است. به عبارتی حتی اگر این پروژه هم اجرایی نمیشد، میزان افزایش نقدینگی تقریبا به همین میزان بود.
ساخت سالانه ۵۰۰ هزار واحد مسکونی با اقساط بازگشتی مسکن مهر
خط اعتباری اختصاص یافته و یا به عبارتی میزان پولی که برای این پروژه ملی در اقتصاد ایران خلق شد، نزدیک به ۴۵ هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان اعتبار سالانه ۴ هزار میلیارد تومان و درمجموع تا پایان سال ۹۸ چیزی در حدود ۲۵ هزار میلیارد تومان توسط اقساط مردمی به دولت بازگشته است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان در صورت هدایت بازپرداخت پروژههای مسکن مهر در مسیر ساخت مسکن، علاوه بر امکان ساخت سالانه ۵۰۰ هزار واحد مسکونی در کشور، زمینه ایجاد اشتغال برای یک میلیون نفر فراهم میشد.
متقاضیان مسکن مهر در انتظار تکمیل واحدهای نیمه تمام
متقاضیان مسکن مهر سالها است در انتظار عملی شدن وعدههای دولت برای تکمیل مسکن مهر و تحویل گرفتن واحدهای خود هستند. عدم تکمیل واحدهای باقی مانده مسکن مهر، بار مضاعفی بر دوش متقاضیان این واحدها گذاشته است. زیرا باید برای تامین مسکن خود به ناچار تن به اجارهنشینی دهند و علاوه بر پرداخت اقساط مسکن مهر، اجاره نیز پرداخت کنند. آن هم در شرایطی که افزایش قیمت اجارهبها در شهر تهران در ماههای اخیر به حدی رسیده است که بعضی از مستاجران توان پرداخت اجارهبها را نداشته و مجبور به مهاجرت از تهران شدهاند.