پایگاه خبری تحلیلی برزن نیوز نخستین پایگاه تخصصی مطالعات میان رشته ای (برنامه ریزی شهری – منطقه ای)
برزن نیوز: در آستانه ورود به سده ی جدید خورشیدی و الزامات ناشی از دوره پساکرونا که در حدود ۲ سال گذشته تغییرات بسیار گسترده ای را در عرصه های زیستی و سکونتی جوامع بشری وارد نمود و شیوه های نوینی از تعاملات اجتماعی و مدیریتی را به الگوهای مدیریت جامعه و شهر وارد ساخت وبه عبارتی به الگوسازی وساختارسازی های جدیدی برای مقابله با موج های بحران و بیماری منجر گردید دبیرخانه ملی بزرگداشت روز جهانی شهرسازی ایران ، متشکل از مراکز دانشگاهی ، حرفه ای ،اجرایی و مردم نهاد کشور، همگام با بزرگداشت های بین المللی وجهانی، و در ادامه ۱۷ سال بزرگداشت این روز در سطح ملی و استانی، امسال نیز به پاسداشت این روز به صورت مجازی، زمینه ای را برای همگرایی بیشتر نهادهای ملی حوزه شهرسازی و هدف گذاری در سال اینده ایجاد کرده است که بی تردید همکاری فشرده و داوطلبانه کلیه تشکل های حاضر در دبیرخانه در سازماندهی برگزاری این بزرگداشت جای تقدیر و سپاسگزاری دارد و اعضای دبیرخانه امیدوار هستند این الگوی همکاری هم چنان به عنوان یکی از دست آوردهای والای این بینش علمی و حرفه ای با قوت وقدرت در سالیان بعد نیز دنبال وتداوم یابد.
شعار سال ۱۳۹۹ تاکید بر یکی از مهم ترین وقایع دوره معاصر یعنی وقوع وشیوع بیماری کووید ۱۹ بود که گستره جهانی را به شدت از خود متاثر ساخت. شعار سال قبل یعنی ”شهرسازی ، سلامت عمومی و شهر سازگار با بیماریهای پاندمیک” بستری را فراهم ساخت که نشست های متعدد و کارگروه های اجرایی مختلفی به صحنه اندیشیدن و سیاست گذاری های اجرایی وارد شوند و دست آوردهای متعددی را در قلمرو دانش نظری و عملی برای حوزه شهرسازی فراهم سازند ضمن اینکه جامعه عمومی ما را نسبت به راهکارهای قابل قبول در عرصه شهرسازی نیز حساس ساخت.
در چارچوب تغییر سیاست های دولت و تغییرات ایجاد شده در سیاست گذاری های کلان ملی و تاکید مجدد بر موضوع سکونت اقشار کم درآمد ، دبیرخانه روز جهانی شهرسازی ایران ضمن تاکید بر محوریت اندیشه های شهرسازانه در ارتقاء ارزش های محیطی، عدالت و حقوق اجتماعی و شهروندی و تلاش در رفع نیازهای اجتماعی آحاد شهروندان ،اعتقاد دارد موضوع مسکن هم چنان یکی از دغدغه های اساسی جامعه است و حل این نیاز نه تنها در حوزه سیاست گذاری های مالی و اعتباری و تجهیز منابع مورد نیاز بلکه در هدایت آگاهانه فرایندهای برنامه ریزی ودر توامان کردن هویت مسکن در چارچوب اندیشه شهرسازی میسر خواهد بود. متاسفانه روندهای سالیان گذشته در تولید مسکن انبوه در بسیاری از موارد بر کمیت گرایی و فقدان ارزش های سکونتی دلالت دارد و نمی توان نمونه های زیادی در زمینه پیوند بین نظام سکونت پایدار و مسکن ایجاد شده مشاهده نمود واین خطر به وضوح وجود دارد که نوعی کمیت گرایی بی کیفیت وفاقد ارزش در حوزه نهضت های مسکن سازی اتفاق افتد. جامعه شهرسازی کشور ضمن پاسداشت اهمیت نهضت های مسکن سازی در تقویت عدالت اجتماعی و توزیعی،فقدان بصیرت شهرسازانه در فرایندایجاد آن را خطری سترگ برای آینده سکونت در کشور می داند که جدای از هدررفت سرمایه های اقتصادی به انحراف در ذائقه اجتماعی و فرسوده سازی بافت های جدید منجر خواهد شد. لذا دبیرخانه هم چنان ضمن تاکید مجدد بر رئوس ومحورهای بیانیه های سال های قبل و اهداف و شعارهای اعلام شده به ویژه بر ضرورت تدوین قانون جامع شهرسازی و دفاع از حقوق صنفی شهرسازان و موضوع بسیار مهم حضور شهرسازان در مناصب و مشاغل مرتبط با حوزه های تخصصی خود، شعار سال ۱۴۰۰ خود را بر موضوع ” شهرسازی،سکونت پایدار و اشتغال حرفه مندان ” متمرکز ساخته و در چارچوب شعار سال بر موارد ذیل تاکید می نماید:
- روندهای جهانی ومنطقه ای نشان می دهد شهرها هم چنان محرک تغییر و توسعه در ساختار کلان توسعه ای و مرکز رفاه ملی محسوب می شود هرچند که چهره فقر و بی عدالتی در بسیاری از شهرهای جنوب همراه با فقدان اثربخشی حکومت های محلی و سیطره قوانین نادرست هدایت گر و اسناد ناکارامدشان هم چنان تداوم دارد، لیکن نمی توان از نقش شهرها را در چرخه ثروت ملی نادیده انگاشت. لذا دبیرخانه روز جهانی شهرسازی ایران نیز معتقد است که روند شهرگرایی وشهرنشینی هم چنان به عنوان غالب ترین اتفاق دوره ی معاصر وجود خواهد داشت ومسئولیت سیاست گذاران و حرفه مندان در درک اندیشمندانه مناسبات پیچیده ی این حوزه هم چنان از اهمیت وتاثیر بالایی برخوردار خواهد بود.
- مجدا یادآور می شویم که یکی از مهم ترین دلایل انحراف سیاست گذاری های تدوین شده در اسناد توسعه شهری به دلیل فقدان نهادهای پایش و دیده بان و هم چنین عدم توجه و نادیده انگاشتن ظرفیت سازی های نهادی و حرفه ای ناشی از نیازهای اجرایی طرح های شهری در عرصه عمل بوده است. لذا جامعه شهرسازی کشور ضرورت توجه به امر مهم کارامدی طرح ها در زیست پذیرتر کردن شهرهای کشور ونه صرفا ارایه اسناد پایه توسعه، را یاداوری کرده و امیدوار است این مهم واهمیت به ویژه در قلمرو نهضت ملی مسکن در اینده به عنوان یکی از وظایف اصلی دستگاه های اجرایی تبدیل شود و انتظار دارد وزارت راه وشهرسازی و حوزه های متولی و مسئول در این وزارت خانه، این مهم را در صدر اولویت های خود در فرایند مدیریت ساخت مسکن وتبدیل آن به سکونت پایدار قرار دهند وقطعا دبیرخانه آماده گی هرگونه تعامل سازنده ومتقابل را در زمینه بسترسازی این موضوع دارد.
- در چارچوب محورهای قبلی، شعار سال دبیرخانه یعنی موضوع شهرسازی، سکونت پایدار و اشتغال حرفه مندان، از نهادهای مشارکت کننده در دبیرخانه انتظار دارد از این شعار به ویژه با تاکید بر محوریت سکونت پایدار، حمایت مادی و معنوی خود را انجام داده و زمینه را برای فهم بیشتر ونقد بهتر سیاست های حاکم در این حوزه مهیا سازند. بی تردید انتظار می رود نهادهای متشکل به ویژه نهادهای دانشگاهی تلاش خود را در ایجاد نشست های تخصصی و ارایه نقدهای علمی با مشارکت گروه های ذینفع و حرفه مندان فعال کنند. تاکید دبیرخانه مشخصا بر جایگزینی و یا حداقل موازی انگاری ارزش محتوای اندیشه شهر سازی(در نظر و عمل) بر مسکن سازی است چرا که جدای از بحث سرپناه و مسکن سازی قلمرو گسترده تری با معنای سکونت پایدار مطرح می شود که می بایددر پروژه های مسکن سازی به دغدغه کلان تری هم چون فضاسازی های اجتماعی و عمومی و هم چنین ایجاد محیطی انسانی وتعامل گرا و به عبارتی فراتر از قلمرو مسکن صرف، توجه شود.
- در ادامه محور سوم، اعضای دبیرخانه اعتقاد دارند موضوع مسکن در کانون دغدغه های متعدد سال جاری،می طلبد که موضوع برنامه ریزی مسکن درطیف گسترده ای از اندیشه های سیاست گذاری- برنامه ریزی و اجرا وپیاده سازی و حتی بهره برداری به عنوان زنجیره ای از تداوم اندیشه تا عمل به صورت یکپارچه دیده شود تا نوعی بهره برداری پایدار برای ساکنین نیز اتفاق افتد. تاکید دبیرخانه در سال جاری بر این امر است که مدیریت کلان کشور ودستگاه های متولی، مسکن سازی را صرفا امری اقتصادی وبازارگرا در نظر نگیرند و به عبارت مشخص تر مسکن به عنوان یک نیاز انسانی و فعالیتی مبتنی بر بازار، حتمن و الزاما می باید درنگرشی فضایی نیز به عنوان یک برنامه توسعه فضایی اثر گذار بر برنامه توسعه ملی و محلی نیزدیده شود تا حداقل آسیب های اجتماعی -مکانی در این عرصه حادث شود.
- در راستای شعار سال،موضوع با اهمیت اشتغال پایدار فارغ التحصیلان شهرسازی و نیاز به بستر سازی لازم برای ورود آن ها به عرصه مسائل تخصصی کشور،یکی از نگرانی ها و دغدغه های اصلی دبیرخانه در سالیان اخیر و به ویژه سال ۱۴۰۰ بوده وخواهد بود. لذا در جهت تعامل سازنده با نهادهای عمومی ،جامعه شهرسازی خود را مکلف و متعهد می داند دانش نظری و حرفه ای خود را در این زمینه تقویت و هدایت نماید و تمامی نهادهای مسئول و همکار درخواست می نماید تلاش خود را برای تبیین این امر و افزایش تعامل با نهادهای قانونی و سیاست گذار در این زمینه تمرکز دهند.
- جامعه شهرسازی کشور مثل هر ساله، اعتلای زندگی را در گرو تهیه و اجرای طرح های کارآمد شهری به ویژه با جهت گیری های اخیر در طرح حوزه نگرش وروش های نوین در طرح های جامع شهری که فرایند اداری و نهادی خود را نیز طی کرده است ،می داندکه با تاکید بر حوزه های نوینی نظیر بحث مشارکت محوری،ظرفیت محوری،سلامت محوری ،عدالت محوری و افزایش تاب آوری وکیفیت بخشی، فصل نوینی از دگرگونی در اندیشه های سنتی برخورد با شهرها را باز نماید و اعتقاد دارد نهادینه سازی این امر می تواند گامی بلند بر بروز تغییرات کیفی در اینده شهرهایمان باشد .این گذار نه تنها به درک بهتر قلمرو علمی و افزایش آگاهی های حرفه ای از این مساله نیاز دارد بلکه هم چنین نیازمند تلاش بیشتر در افزایش آگاهی های عمومی و اجتماعی و همراه سازی نهادهای مدنی و حرفه ای بر پایه اصول بنیادین شهرسازی مشارکتی است. لذا دبیرخانه وظیفه خود می داند از متخصصین شهرسازی که با تلاش خود در راه اعتلای شهرها و بهبود زیست شهروندان در این شرایط سخت گام برمی دارند تشکر و قدردانی نموده و آرزو نماید سال ۱۴۰۰ با عبور از بحران کرونا وبیماری کووید ۱۹، زمینه ای برای تمرکز بر موضوع سکونت پایدار شهروندان در بستری با کیفیت ونه صرفا سرپناه، مهیا شود. در این راستا بی تردید اندیشمندان و حرفه مندان شهرسازی نقشی کلیدی را می توانند وباید ایفا نمایند.
دبیرخانه ملی بزرگداشت روز جهانی شهرسازی ایران
۱۸ آبان ماه ۱۴۰۰
